Jakie są przyczyny onycholizy?
Onycholiza paznokci nie bierze się znikąd. Zwykle jest skutkiem działania jednego lub kilku czynników, które wpływają na stan paznokcia lub zaburzają kontakt płytki paznokcia z łożyskiem.
Najczęstsze przyczyny onycholizy paznokci to:
- Uraz mechaniczny – nawet jednorazowe uderzenie lub przewlekły nacisk (np. przy długich paznokciach lub źle dobranym obuwiu) może doprowadzić do oddzielenia płytki. To jedna z najczęstszych przyczyn u osób aktywnych fizycznie.
- Chemikalia i kosmetyki – częsty kontakt z detergentami, zmywaczami, lakierami do paznokci czy produktami do stylizacji (w tym hybrydą) może powodować podrażnienia i osłabienie struktury paznokcia.
- Infekcje – w tym przede wszystkim grzybica paznokci, ale też bakteryjne zakażenia w obrębie paznokcia. Infekcja może prowadzić do odklejania się płytki paznokciowej od łożyska, zmiany koloru i zapachu.
- Nadmierna wilgoć – długotrwałe moczenie paznokci lub praca w środowisku o wysokiej wilgotności może osłabiać przyczepność paznokcia do łożyska i sprzyjać onycholizie.
- Zaburzenia hormonalne – szczególnie choroby tarczycy, ale też zmiany hormonalne związane z ciążą, menopauzą czy stosowaniem leków hormonalnych mogą wpływać na stan paznokci.
- Stres – przewlekłe napięcie psychiczne zaburza regenerację tkanek i osłabia macierz paznokcia. Wpływa też na ogólny stan skóry i paznokci, co zwiększa ryzyko onycholizy.
- Choroby ogólnoustrojowe – takie jak łuszczyca, cukrzyca, zaburzenia krążenia. Również niektóre leki (np. przeciwnowotworowe, antykoncepcyjne) mogą mieć wpływ na stan paznokci.
- Niedobory składników odżywczych – szczególnie żelaza, cynku, biotyny i krzemu. Bez nich trudno zachować prawidłową strukturę paznokcia i jego zdolność do regeneracji.
- Alergie i nadwrażliwości – reakcja na produkty używane podczas manicure może prowadzić do stanu zapalnego i odklejania się płytki paznokcia.
Pamiętaj – przyczyn onycholizy może być więcej niż jedna. Dlatego, jeśli objawy się utrzymują, warto poszukać źródła problemu i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Jak wygląda onycholiza paznokci?
Onycholiza paznokci najczęściej zaczyna się od wolnego brzegu paznokcia. Widzisz wtedy, że doszło do oddzielenia się płytki od łożyska, a pod paznokciem tworzy się przestrzeń – najpierw biała, potem szarawa, żółta lub nawet zielonkawa. To efekt powietrza, zanieczyszczeń albo drobnoustrojów, które mogą gromadzić się między płytką paznokcia a łożyskiem.
Zmiany te nie zawsze są bolesne, ale mogą powodować dyskomfort – zwłaszcza przy dotyku. Z czasem płytka paznokcia może się odkształcać, łamać lub rozwarstwiać. W zaawansowanych przypadkach onycholiza może objąć całą długość paznokcia i doprowadzić do odklejenia paznokcia od łożyska na całej jego powierzchni.
Jak leczyć onycholizę?
Nie ma jednej metody, która zawsze zadziała. Leczenie onycholizy paznokcia zależy od przyczyny. Inaczej postępuje się przy urazie, inaczej przy grzybicy czy problemach hormonalnych. Dlatego warto działać dwutorowo: zadbać o paznokcie od zewnątrz i znaleźć przyczynę wewnętrzną, która wywołała problem.
Domowe sposoby na onycholize paznokci
Jeśli objawy są łagodne i nie towarzyszy im infekcja ani ból, możesz spróbować działać samodzielnie. W przypadku onycholizy paznokci domowa pielęgnacja ma ogromne znaczenie – zarówno w zatrzymaniu problemu, jak i w jego zapobieganiu.
Oto co możesz zrobić:
- Zadbaj o higienę – myj ręce i stopy łagodnymi środkami, osuszaj dokładnie przestrzenie wokół paznokci. Unikaj długotrwałego moczenia paznokci, zwłaszcza w ciepłej wodzie.
- Chroń paznokcie przed urazami – noś wygodne obuwie, unikaj długich paznokci, a przy sprzątaniu zakładaj rękawiczki. Uraz mechaniczny może pogłębić problem i spowolnić regenerację.
- Zrezygnuj z lakierów i hybryd – nawet tych oznaczonych jako „oddychające”. Płytka potrzebuje czasu na regenerację, a każda kolejna stylizacja to ryzyko pogorszenia stanu.
- Nawilżaj i natłuszczaj – używaj kremów z mocznikiem lub gliceryną oraz naturalnych olejków (np. z drzewa herbacianego czy rycynowego), które wspierają pielęgnację paznokci i mogą działać przeciwbakteryjnie.
- Dbaj o dietę – włącz do codziennego menu produkty bogate w biotynę, cynk, żelazo i krzem. To wsparcie dla macierzy paznokcia i jego regeneracji.
To tylko pierwszy krok. Jeśli mimo tych działań płytka nadal się odkleja od łożyska albo zmiany się nasilają, warto przejść do leczenia przyczynowego.
Leczenie przyczynowe
Same domowe metody mogą nie wystarczyć, jeśli onycholiza to efekt zmian w organizmie. Wtedy trzeba zająć się tym, co wywołało problem – bo bez usunięcia przyczyny, paznokieć nie wróci do zdrowia.
Jakie działania mogą być potrzebne?
Leczenie infekcji – jeśli onycholiza to wynik grzybicy paznokci albo zakażenia bakteryjnego, konieczne może być leczenie farmakologiczne. Antybiotyki lub leki przeciwgrzybicze powinien dobrać lekarz na podstawie badań mikrobiologicznych.
Wsparcie przy chorobach tarczycy – jeśli podejrzewasz zaburzenia hormonalne, warto wykonać badania (TSH, FT3, FT4). Choroby tarczycy wpływają na stan skóry, włosów i budowę paznokcia. Ich wyrównanie to często pierwszy krok do poprawy wyglądu paznokci.
Uzupełnienie niedoborów – niski poziom żelaza, cynku, biotyny czy krzemu może zaburzać procesy regeneracyjne w obrębie paznokci. Suplementację najlepiej rozpocząć po wcześniejszym sprawdzeniu stężenia tych składników.
Odstawienie leków – czasem problem może wynikać z przyjmowanych preparatów, np. leków antykoncepcyjnych czy przeciwnowotworowych. Nie odstawiaj ich na własną rękę, ale porozmawiaj z lekarzem o możliwej zmianie.
Wsparcie dla macierzy paznokcia – w niektórych przypadkach konieczna jest regeneracja głębszych tkanek – np. po stanie zapalnym lub uszkodzeniu macierzy paznokcia.
Leczenie onycholizy paznokcia wymaga cierpliwości – odrost zdrowej płytki może potrwać kilka miesięcy. Ale gdy znajdziesz przyczynę, łatwiej wdrożyć skuteczne metody leczenia i przywrócić zdrowie paznokci.
Onycholiza – dermatolog czy podolog?
Nie wiesz, do jakiego specjalisty się zgłosić? To częste pytanie. Wszystko zależy od tego, jak wygląda stan paznokcia i czy onycholizie towarzyszą inne objawy – np. ból, zmiany skórne albo podejrzenie infekcji.
Dermatolog to lekarz, który zajmuje się chorobami skóry, włosów i paznokci. Jeśli podejrzewasz, że przyczyną jest grzybica, łuszczyca, alergia albo zmiany ogólnoustrojowe – warto zacząć właśnie od dermatologa. Może zlecić badania, postawić diagnozę i wdrożyć leczenie farmakologiczne.
Podolog to natomiast specjalista zajmujący się zdrowiem stóp, ale coraz częściej również paznokciami dłoni. Może oczyścić paznokieć, dobrać preparaty pielęgnacyjne, zaproponować zabiegi wspierające regenerację. Jeśli onycholiza paznokci jest skutkiem urazu, stylizacji lub pielęgnacji – wizyta u podologa może bardzo pomóc.
W wielu przypadkach najlepiej działa współpraca obu specjalistów. Dermatolog leczy przyczynę, a podolog dba o wygląd paznokcia i komfort codziennego funkcjonowania.
Profilaktyka, czyli jak zapobiegać onycholizie?
Jeśli raz wystąpiła u Ciebie onycholiza, warto zadbać o paznokcie tak, by nie wróciła. Profilaktyka to nie tylko kwestia pielęgnacji, ale też codziennych nawyków, które wzmacniają kondycję paznokcia i chronią łożysko przed uszkodzeniami.
Zacznij od ograniczenia czynników, które osłabiają paznokcie. Wilgoć to jeden z nich – sprzyja rozmiękczaniu tkanek i może prowadzić do odklejania się płytki paznokciowej od łożyska. Warto więc unikać chodzenia w wilgotnych butach, długiego przebywania w rękawiczkach lateksowych czy częstego kontaktu z wodą w pracy.
Jeśli masz tendencję do łamliwości lub deformacji paznokci, obserwuj też inne sygnały płynące z organizmu. Wahania hormonalne, stres, zmiany w diecie – to wszystko może wpływać na wygląd paznokci i ich zdolność do regeneracji. Czasem niewielkie zmiany w stylu życia mogą zdziałać więcej niż najlepszy kosmetyk.
Ważna jest też świadomość tego, czego unikać. Częsta stylizacja z użyciem ostrych narzędzi, nadmierne skracanie wolnego brzegu paznokcia, kontakt z nieprzebadanymi produktami – wszystko to zwiększa ryzyko mikrourazów, które mogą zakończyć się onycholizą.
Profilaktyka to po prostu uważność. Prawidłowa pielęgnacja paznokci i szybka reakcja na zmiany to najlepszy sposób, by nie dopuścić do pogorszenia stanu płytki.
