Jak działa kapsaicyna? Właściwości, zastosowanie i skutki uboczne

Kapsaicyna i metabolizm

Kapsaicyna może wpływać na różne procesy metaboliczne w organizmie, a jej działanie jest szczególnie widoczne w kontekście termogenezy. Mechanizm ten opiera się na oddziaływaniu z receptorami TRPV1, co prowadzi do podniesienia temperatury ciała i przyspieszenia przemiany materii. Z tego względu kapsaicyna jest często wykorzystywana w suplementach diety wspierających odchudzanie. Do najważniejszych właściwości kapsaicyny należą:

• Wspomaganie termogenezy – podnosi temperaturę ciała, co przyspiesza spalanie kalorii.
• Lepsza kontrola masy ciała – dzięki oddziaływaniu na tempo przemian metabolicznych.
• Działanie przeciwzapalne – wspomaga łagodzenie miejscowego bólu.
• Potencjalne wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego – może pomagać w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu i krążenia.
  

Warto jednak pamiętać, że – jak w przypadku każdej substancji aktywnej – ważny jest umiar i dostosowanie spożycia do indywidualnych potrzeb. Nadmierne dawki mogą prowadzić do dyskomfortu, np. podrażnień układu pokarmowego.

Badania nad kapsaicyną

Związek naturalnie występujący w papryczkach chili zachwycił naukowców pod względem ciekawych właściwości leczniczych. Lata badań nad kapsaicyną potwierdziły to, co praktycy leczenia wiedzieli i stosowali od setek lat – jej właściwości przeciwbólowe. I chociaż dokładny mechanizm działania związku do dziś nie jest do końca jasny, pojawiło się wiele analiz obrazujących zastosowanie i działanie kapsaicyny. W badaniu polskiego zespołu badawczego z 2024 roku zostały zebrane i przeanalizowane informacje na temat zastosowań kapsaicyny w leczeniu bólu, jej mechanizmów działania, skuteczności i bezpieczeństwa. Badanie powstało na podstawie analizy przeglądów i podsumowań badań naukowych dostępnych w bazach danych w Google Scholar i bazach danych PubMed. W badaniu stwierdzono, że ten alkaloid jest wysoce selektywnym agonistą receptora waniloidowego TRPV1. Po aktywacji tych receptorów nocyceptory skóry (receptory bólu) stają się mniej wrażliwe na bodźce. Według autorów opracowania włączenie kapsaicyny do standardowego leczenia przewlekłego i neuropatycznego bólu może poprawić, przyspieszyć i usprawnić złożony proces leczenia, ostatecznie przyczyniając się do poprawy jakości życia pacjentów i społeczności. Naukowcy określili również inne właściwości zdrowotne jakie oferuje substancja, do których należą korzyści w leczeniu otyłości, patologii układu sercowo-naczyniowego i żołądkowo-jelitowego, różnych rodzajów nowotworów, pęcherza neurogennego i niektórych schorzeń dermatologicznych. Jak podano w przeglądzie – miejscowo stosowana kapsaicyna, zwłaszcza w postaci 8% plastra ogrzewającego do stosowania miejscowego, np. w przypadku bólu kręgosłupa, jest cenną opcją leczenia obwodowego bólu przewlekłego i neuropatycznego, w tym bólu kości i stawów. Najwyższej jakości dowody przedstawiono w przypadku neuralgii postherpetycznej i bólu związanego z HIV, gdzie skuteczność leczenia jest porównywalna ze standardowym leczeniem.