Jakie są przyczyny wypadania włosów?
Przyczyny nadmiernego wypadania włosów mogą być różnorodne. Często nie jest to jeden czynnik, ale ich kombinacja – dlatego skuteczna reakcja wymaga dokładnego rozpoznania.
Czynniki genetyczne
Łysienie androgenowe to jedna z najczęstszych przyczyn utraty włosów u dorosłych. Występuje na skutek nadwrażliwości mieszków włosowych na DHT – hormon wpływający na ich osłabienie i stopniowe zanikanie. Leczenie łysienia androgenowego obejmuje zarówno środki farmakologiczne, jak i odpowiednią pielęgnację.
Zaburzenia hormonalne
Zaburzenia równowagi hormonalnej mogą powodować wypadanie włosów – często nagłe i rozlane. Hormony wpływają na cykl wzrostu włosa, dlatego nawet niewielkie odchylenia mogą zakłócić jego przebieg.
Do najczęstszych przyczyn należą:
- Choroby tarczycy, takie jak niedoczynność i nadczynność, zaburzają metabolizm komórek, w tym mieszków włosowych.
- Spadek poziomu estrogenu i progesteronu (np. po porodzie lub w okresie menopauzy) to jedna z najczęstszych przyczyn wypadania włosów u kobiet.
- Androgeny (np. DHT) – nadmiar tych hormonów może nasilać łysienie typu androgenowego zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.
- Zespół policystycznych jajników (PCOS) – wysoki poziom androgenów często prowadzi do przerzedzenia włosów u kobiet na tle hormonalnym.
Choroby autoimmunologiczne
W chorobach autoimmunologicznych układ odpornościowy atakuje własne komórki – także te, które odpowiadają za wzrost włosów. Jednym z częstszych skutków jest łysienie plackowate (alopecia areata), które objawia się nagłą utratą włosów w wyraźnie ograniczonych obszarach.
Wypadanie włosów może też towarzyszyć innym chorobom z autoagresji, m.in.: toczniowi rumieniowatemu układowemu, łuszczycy, celiakii, chorobie Hashimoto – autoimmunologicznej postaci niedoczynności tarczycy. Towarzyszący stan zapalny może wywoływać wypadanie włosów w formie rozlanego przerzedzenia lub ogniskowej utraty w wybranych miejscach.
Choroby skóry głowy
Stan owłosionej skóry głowy ma bezpośredni wpływ na kondycję włosów. Gdy pojawia się stan zapalny, infekcja lub podrażnienie, mieszki włosowe mogą ulec osłabieniu.
Do najczęstszych chorób należą:
- Grzybica skóry głowy – powoduje miejscowe łysienie, świąd i łuszczenie.
- Łojotokowe zapalenie skóry – objawia się zaczerwienieniem, łuszczeniem i świądem, często związanym z nadmiarem sebum.
- Łuszczyca skóry głowy – powoduje pogrubienie naskórka i jego intensywne złuszczanie.
- Egzema (AZS) – wywołuje suchość, swędzenie i podrażnienie.
W takich przypadkach to nie same włosy są źródłem problemu, lecz otoczenie mieszka. Dopiero poprawa stanu skóry umożliwia ich regenerację.
Niedobory witamin i minerałów
Braki składników odżywczych to jedna z najczęstszych przyczyn wypadania włosów, zwłaszcza u kobiet. Przy niedoborach organizm ogranicza wzrost włosów, koncentrując się na ważniejszych funkcjach.
Najczęstsze niedobory, które mogą powodować wypadanie włosów:
- Żelazo – jego niski poziom (a zwłaszcza ferrytyny) zaburza cykl wzrostu włosa.
- Cynk – odpowiada za regenerację komórek i równowagę hormonalną.
- Biotyna (witamina B7) – wpływa na produkcję keratyny i strukturę włosa.
- Witamina D – wspiera mieszki włosowe i działa przeciwzapalnie.
- Krzem – wzmacnia strukturę włosów, skóry i paznokci.
- Białko – niezbędne do budowy nowych włosów.
Wypadanie włosów często towarzyszy dietom eliminacyjnym, niedożywieniu, zaburzeniom wchłaniania oraz okresowi rekonwalescencji po chorobie. Dobrze dobrana suplementacja i zmiana nawyków żywieniowych mogą znacznie przyspieszyć odrost nowych włosów.
Stres i czynniki psychologiczne
Silny stres może powodować łysienie telogenowe – wiele włosów naraz przechodzi wtedy w fazę spoczynku, co skutkuje ich wzmożoną utratą. Dotyczy to zarówno sytuacji nagłych, jak i przewlekłego napięcia, które wpływa na hormony i regenerację organizmu. Zaburzenia psychiczne, takie jak depresja czy lęk, także mogą osłabiać włosy. W niektórych przypadkach pojawia się trichotillomania – kompulsywne wyrywanie włosów. Poprawa kondycji psychicznej często sprzyja zahamowaniu tego procesu.
Niektóre leki i terapie
Niektóre leki mogą powodować wypadanie włosów jako efekt uboczny – zwykle po kilku tygodniach stosowania. Dotyczy to głównie terapii silnie ingerujących w organizm, takich jak:
- chemioterapia,
- leki hormonalne (np. antykoncepcyjne, tarczycowe),
- leki przeciwdepresyjne.
W większości przypadków włosy odrastają po zakończeniu terapii lub zmianie leku. Czasem pomocna okazuje się także regeneracja mieszków włosowych poprzez odpowiednią dietę i suplementację.
Niewłaściwa pielęgnacja
Niektóre codzienne nawyki pielęgnacyjne mogą uszkadzać włosy i prowadzić do ich nadmiernego wypadania. Dotyczy to m.in. mocnego szczotkowania, ciasnych fryzur i zabiegów chemicznych, które sprzyjają łysieniu trakcyjnemu. Częste rozjaśnianie, prostowanie czy używanie suszarki bez ochrony termicznej osłabia strukturę włosa. Agresywne szampony mogą dodatkowo podrażniać skórę głowy i mieszki włosowe. Z czasem takie działania powodują przerzedzenie fryzury. Dlatego warto postawić na łagodną pielęgnację włosów, która wspiera ich regenerację i pomaga w zatrzymaniu procesu wypadania włosów.
Jakie są objawy wypadania włosów?
Wypadanie włosów często rozwija się powoli i nie zawsze łatwo zauważyć moment, w którym zaczyna się problem. Dlatego warto obserwować pierwsze sygnały, takie jak mniejsza objętość fryzury, coraz więcej włosów na szczotce czy widoczna skóra głowy.
Utrata włosów może mieć charakter miejscowy lub rozlany, a objawy różnią się w zależności od wieku, płci i przyczyny. Czasem pojawia się łysienie w okolicy czoła lub zakoli, innym razem przerzedzenie przy przedziałku lub na czubku głowy.
Rodzaje wypadania włosów
Rodzaj wypadania włosów zależy od przyczyny i może rozwijać się stopniowo lub nagle. Rozpoznanie typu łysienia pomaga dobrać skuteczne metody leczenia wypadania włosów.
Najczęstsze rodzaje wypadania włosów:
- Łysienie androgenowe – dziedziczne, dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet.
- Łysienie telogenowe – przejściowe, wywołane stresem, chorobą lub zmianami hormonalnymi.
- Łysienie plackowate – autoimmunologiczne, objawia się ogniskową utratą włosów.
- Łysienie trakcyjne – związane z napięciem mechanicznym, np. ciasnymi fryzurami.
- Wypadanie anagenowe – nagłe, zwykle po chemioterapii lub zatruciu.
Każdy z tych typów wymaga indywidualnego podejścia i wsparcia odbudowy mieszków włosowych.
Wypadanie włosów w ciąży
Wypadanie włosów po ciąży to naturalna reakcja organizmu na spadek poziomu estrogenów. W trakcie ciąży faza wzrostu włosa się wydłuża, a fryzura staje się gęstsza. Po porodzie wiele włosów przechodzi naraz w fazę spoczynku, co prowadzi do ich wzmożonej utraty – zwłaszcza w okolicy skroni i przy przedziałku. Najczęściej jest to łysienie telogenowe, które zaczyna się między 2. a 4. miesiącem po porodzie i ustępuje samoistnie. W tym czasie pomocne są delikatna pielęgnacja, dobra dieta i odpoczynek.
Typowe objawy wypadania włosów u kobiet
Wypadanie włosów u kobiet często przybiera mniej oczywistą formę niż u mężczyzn. Zamiast zakoli czy łysiejącej korony głowy, pojawia się stopniowe przerzedzenie na całej powierzchni skóry głowy.
Do najczęstszych objawów należą:
- widoczne prześwity przy przedziałku,
- zmniejszona objętość fryzury, zwłaszcza przy czesaniu,
- więcej włosów na szczotce, w odpływie lub na poduszce,
- uczucie „rzadszych” włosów bez wyraźnych ognisk łysienia,
- wydłużony czas potrzebny na zapuszczenie włosów.
Włosów u kobiet zazwyczaj nie ubywa miejscowo, ale równomiernie – co utrudnia wczesne zauważenie problemu. Dodatkowo wpływ mają zmiany hormonalne – np. związane z cyklem miesiączkowym, ciążą, antykoncepcją lub menopauzą.
Typowe objawy wypadania włosów u mężczyzn
U mężczyzn wypadanie włosów najczęściej przybiera formę łysienia androgenowego. Ten typ łysienia ma charakter postępujący i zwykle rozwija się według dobrze rozpoznawalnego schematu.
Najczęstsze objawy to:
- cofająca się linia włosów nad czołem i na skroniach (zakola),
- przerzedzenie na czubku głowy, które z czasem się poszerza,
- widoczne zmniejszenie gęstości włosów przy myciu i czesaniu,
- wydłużający się czas odrostu włosów po strzyżeniu,
- pojawienie się połyskującej skóry głowy – szczególnie w miejscach, gdzie włosy już nie rosną.
Wypadanie włosów u mężczyzn może rozpocząć się już po 20. roku życia, a tempo jego postępu jest bardzo indywidualne. Duży wpływ ma predyspozycja genetyczna oraz aktywność hormonów androgenowych, zwłaszcza DHT.
