Enzymy trawienne – właściwości, funkcje, rodzaje

Poznaj, jak enzymy trawienne mogą wspierać Twój układ pokarmowy, poprawiając proces trawienia. Dowiedz się więcej o różnych rodzajach enzymów trawiennych i ich kluczowej roli w utrzymaniu zdrowia.

Zastanawiasz się, dlaczego po spożyciu posiłków odczuwasz dyskomfort, ale mimo eliminacji kolejnych produktów nie jest lepiej? Przyczyną tego stanu może być problem z produkcją enzymów trawiennych. Wsparciem w takiej sytuacji może być dodatkowa suplementacja enzymami trawiennymi. Doraźnie pomogą w poprawie efektywnego trawienia i ogólnego samopoczucia. Z tego artykułu dowiesz się jakie objawy mogą wskazywać na niedobór enzymów trawiennych. A także jakie kroki podjąć, aby wspomóc funkcjonowanie układu pokarmowego. Poznasz funkcje enzymów trawiennych w organizmie, ich naturalne źródła oraz jak suplementacja może pomóc w ich zaburzonej produkcji. 

Jakie są objawy niedoboru enzymów trawiennych i jak sobie z nim radzić?

Niedobór enzymów trawiennych może manifestować się problemami z trawieniem. Mogą to być bóle brzucha, wzdęcia, gazy, nieprawidłowa konsystencja stolca, biegunki i problemy skórne. A to może znacząco obniżyć jakość życia. Enzymy trawienne to białka odpowiedzialne za rozkład złożonych związków do prostszych. A to umożliwia trawienie i przyswajanie składników odżywczych. Żywność jest źródłem takich składników, jak białka, węglowodany i tłuszcze. W układzie pokarmowym ulegają one rozłożeniu do prostych związków, takich jak glukoza, aminokwasy, wolne kwasy tłuszczowe i glicerole. Następnie są one wchłaniane w jelicie cienkim i wykorzystywane przez organizm do zachodzenia niezbędnych procesów życiowych.

W tym całym procesie, niezbędną funkcję pełnią enzymy trawienne. Nieprawidłowości w ich produkcji mogą być przyczyną zaburzeń trawienia. Jeśli nie ustalisz przyczyny ich niedoboru, problem może się pogłębiać. Wtedy skutkiem nie będą już tylko wzdęcia, biegunki i pogorszenie samopoczucia. Może pojawić się niedożywienie oraz zaburzenia w pracy narządów. Dlatego, jeśli obserwujesz u siebie objawy wskazujące na zaburzenia w produkcji enzymów trawiennych, koniecznie udaj się do lekarza! Pomoże Ci on w ustaleniu ich przyczyny. Jako chwilowe wsparcie można również uwzględnić suplementację enzymami trawiennymi. Do momentu powrotu organizmu do zdrowia, uzupełnią ich niedobory oraz umożliwią prawidłowy przebieg procesu trawienia. Pamiętaj jednak, że poza suplementacją enzymami trawiennymi, należy również zadbać o zdrowy tryb życia i jakościową dietę, które będą wspierać proces zdrowienia organizmu. 

Czym są enzymy trawienne i dlaczego są tak ważne dla naszego organizmu?

Podstawą efektywnego procesu trawienia pokarmów jest działanie enzymów trawiennych. Są one specjalną grupą enzymów wydzielanych w układzie pokarmowym. Ich główną rolą jest rozkład substancji odżywczych dostarczanych wraz z pożywieniem na mniejsze, łatwiej przyswajalne związki. Enzymy trawienne to białka, które rozpoczynają swoje działanie już w jamie ustnej. Jest ona pierwszym miejscem bezpośredniego kontaktu z pokarmem. To tam dochodzi do wstępnej obróbki pokarmu, poprzez jego rozdrobnienie. A także połączenie z pierwszymi enzymami, które rozpoczynają trawienie. Następnie cały proces kontynuowany jest w przełyku, żołądku i dwunastnicy. To wszystko po to, by prostsze związki mogły ulec wchłonięciu w dalszej części jelita cienkiego.

Bez enzymów trawiennych proces trawienia i przyswajania składników odżywczych byłby niemożliwy. To podkreśla ich znaczenie dla zachowania zdrowia narządów trawiennych i całego organizmu. Ich niedobór może prowadzić do trudności w trawieniu i wchłanianiu składników pokarmowych. Może też być przyczyną różnych nietolerancji pokarmowych, np. nietolerancji laktozy. Dlatego w niektórych przypadkach warto rozważyć suplementację enzymami trawiennymi. Może ona pomóc w przywróceniu prawidłowej funkcji trawiennych i poprawie ogólnego stanu zdrowia.

Proces trawienia: jak enzymy trawienne wspomagają zdrowie jelit?

Proces trawienia jest niezwykle istotny dla zachowania zdrowia jelit i całego organizmu. Enzymy trawienne to białka, które odgrywają kluczową rolę w rozkładaniu składników pokarmowych na prostsze związki. A to umożliwia ich wchłanianie w jelicie cienkim. Gdy dochodzi do niedoboru enzymów trawiennych, nasze ciało ma problem z efektywnym przetwarzaniem pokarmu. Może to prowadzić do problemów z trawieniem takich jak wzdęcia, bóle brzucha czy uczucie dyskomfortu po posiłkach. Ponadto niedobór enzymów może być przyczyną nietolerancji pokarmowych, np. nietolerancji laktozy.

Roślinne enzymy trawienne oraz suplementy z enzymami trawiennymi mogą wspierać pracę gruczołów trawiennych i pomóc w uzupełnieniu ilości enzymów trawiennych. Jest to szczególnie ważne w przypadkach, gdy naturalna produkcja enzymów przez narządy trawienne jest niewystarczająca. Dzięki temu, proces trawienia przebiega sprawniej, a substancje odżywcze są lepiej przyswajane. To znacząco wpływa na poprawę zdrowia jelit. Niestrawione resztki pokarmowe mogą sprzyjać rozwojowi szkodliwych mikroorganizmów i dysbiozie jelitowej. 

Naturalne źródła enzymów trawiennych: jakie produkty zawierające enzymy wybrać?

Enzymy trawienne mogą również występować w żywności. Są często wykorzystywane do przyrządzania twardych rodzajów mięs (dzięki enzymom nabierają odpowiedniej konsystencji). Ponadto mogą one również wpłynąć korzystnie na proces trawienia. Produkty bogate w roślinne enzymy trawienne, takie jak papaja i ananas, są cenione za zawartość papainy i bromelainy, które pomagają uwolnić składniki odżywcze i wspierają trawienie laktozy. Kiwi, z kolei, zawiera aktynidainę, kolejny enzym odpowiadający za rozkład białek.

W jadłospisie również warto uwzględnić produkty fermentowane, takie jak kimchi i inne kiszonki oraz fermentowany nabiał (np. kefir, maślanka, jogurt). W procesie fermentacji dochodzi do produkcji enzymów trawiennych przez mikroorganizmy odpowiedzialne za ten proces. Dodatkowo te produkty nabiałowe cechują się niższą zawartością laktozy oraz obecnością laktazy. Czyli enzymu odpowiedzialnego za jej trawienie. Dzięki temu są bezpieczniejszą opcją dla osób z częściowym niedoborem tego enzymu. Regularne włączanie do diety produktów zawierających enzymy trawienne może znacząco usprawnić proces trawienia. Pamiętaj, że enzymy trawienne to białka niezbędne dla naszego organizmu. Ich odpowiednia ilość jest fundamentalna dla zachowania zdrowia układu pokarmowego.

Suplementacja enzymami trawiennymi: kiedy warto sięgnąć po kapsułki i probiotyki?

Decyzja o suplementacji enzymami trawiennymi powinna być rozważona, gdy zauważamy niedobór enzymów trawiennych. Lub wtedy, gdy pojawi się nieprawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Jednak przed jej wdrożeniem najlepiej skonsultować się ze specjalistą, który pomoże w ustaleniu przyczyny takiego stanu. Dzięki temu można wielopłaszczyznowo wspierać organizm i pracę układu pokarmowego. Jakie objawy mogą wskazywać na niedobór enzymów trawiennych? To między innymi bóle brzucha, wzdęcia, nieprawidłowa konsystencja stolca, biegunka i problemy skórne. Ich wystąpienie powinno skłonić Cię do diagnostyki. Nieleczone mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Wsparciem całego procesu może być zastosowanie suplementacji enzymami trawiennymi, takimi jak np. Enzymax Complex marki Biowen. Suplementacja może być szczególnie pomocna w przypadkach, gdy niedobory enzymów są przyczyną eliminacji znacznej części pokarmów. To natomiast może prowadzić do niedoborów pokarmowych i pogorszenia stanu zdrowia. Dodatkowo, proces zdrowienia może wesprzeć uzupełnienie diety o probiotyki, które wspierają zdrowie mikrobioty jelitowej.  

Rola laktazy w trawieniu laktozy i jak suplementacja może pomóc?

Wiele osób zmaga się z problemem nietolerancji laktozy, który wynika z niedoboru enzymu zwanego laktazą bądź jego całkowitego braku. Laktaza to kluczowy enzym, który rozkłada laktozę, czyli cukier obecny w mleku i produktach mlecznych, na proste cukry. Dzięki temu mogą być łatwo przyswajane przez organizm. Niedobór laktazy prowadzi do tego, że laktoza nie jest odpowiednio trawiona. To może skutkować bólami brzucha, wzdęciami, zaburzeniem konsystencji stolca i problemami skórnymi. Suplementacja laktazą w formie kapsułek może być skutecznym rozwiązaniem dla osób z nietolerancją laktozy. Umożliwi im konsumpcję produktów mlecznych bez nieprzyjemnych objawów.

Badania nad enzymami trawiennymi 

Enzymy trawienne są niezbędne dla pracy całego organizmu, a ich niedobór może skutkować wieloma nieprzyjemnymi objawami. Wśród nich można wymienić nie tylko problemy trawienne. To także pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci, osłabienie odporności, ogólne zmęczenie i niedobory pokarmowe widoczne w wynikach badań. Ich długotrwały niedobór może prowadzić do niedożywienia i dysfunkcji narządów. Dlatego nic dziwnego, że są one zainteresowaniem wielu badaczy. Z badań na ich temat, można dowiedzieć się wielu ciekawych informacji, takich jak między innymi: 

1. Nabiał jest jednym z głównych źródeł wapnia w diecie, a jego niedobory mogą być przyczyną osteoporozy. Duża część populacji eliminuje nabiał z diety ze względu na nietolerancję laktozy. Mleczne produkty fermentowane zawierają mniejszą zawartość tego cukru. Dzięki temu mogą być rozwiązaniem dla osób z niedoborem laktazy. Ponadto można rozważyć suplementację laktazą, czyli enzymem rozkładającym laktozę. Zazwyczaj zaleca się przyjęcie suplementacji laktazy wraz z posiłkiem zawierającym laktozę [1,2].  
2. Dyspepsja czynnościowa jest poważną chorobą. Polega na wystąpieniu bólu i dyskomfortu w górnej części brzucha bez przyczyn organicznych, które mogłyby być ich przyczyną. Pacjenci z tą chorobą często odczuwają duży dyskomfort po zjedzeniu posiłków zawierających większe ilości tłuszczu. Suplementacja lipazą, czyli enzymem odpowiedzialnym za trawienie tłuszczy, może wpłynąć na zmniejszenie objawów poposiłkowych i zwiększenie komfortu życia [3].
3. Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki jest chorobą, która może powodować wzdęcia, biegunkę, stolce tłuszczowe i utratę masy ciała. W jej leczeniu wykorzystuje się suplementację enzymami trzustkowymi, które poprawią trawienie, zmniejszają ryzyko stolców tłuszczowych i zapobiegają utracie wagi. Dodatkowo często umożliwiają na stosowanie zdrowej i łatwostrawnej diety [4]. 
4. Trawienie i wchłanianie składników odżywczych jest niezbędne dla zachowania zdrowia i przetrwania. W celu prawidłowego zajścia tych procesów niezbędne są enzymy trawienne [5]. 

FAQ’s

Jakie są główne funkcje enzymów trawiennych w organizmie?

Enzymy trawienne pełnią kluczową rolę w procesie trawienia, ponieważ odpowiadają za rozkładanie składników pokarmowych, takich jak białka, węglowodany i tłuszcze, na mniejsze związki, które mogą być przyswajane w jelicie cienkim. Dzięki nim z tych związków powstają aminokwasy, glukoza, wolne kwasy tłuszczowe i glicerole, które są niezbędne do odżywiania organizmu i zachodzenia procesów niezbędnych do życia. . Enzymy trawienne są są wydzielane przez różne narządy układu pokarmowego,, co umożliwia efektywne przetwarzanie spożywanych pokarmów.

Czym są enzymy odpowiadające za rozkład błonnika?

Błonnik pokarmowy jest składnikiem występującym w produktach pochodzenia roślinnego. Jego podaż wraz z dietą jest niezbędna dla zachowania zdrowia organizmu, w tym prawidłowego funkcjonowania mikrobioty jelitowej i odżywienia komórek jelitowych. To właśnie mikroorganizmy znajdujące się w jelitach odpowiadają za rozkład błonnika pokarmowego i produkcję z niego krótkołańcuchowym kwasów tłuszczowych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jelit. To właśnie one produkują różne enzymy, które biorą udział w rozkładzie błonnika.    

Jakie są naturalne źródła enzymów trawiennych?

Naturalne źródła enzymów trawiennych to przede wszystkim surowe owoce i warzywa, które zawierają enzymy wspomagające trawienie. Przykłady takich produktów to ananas (bromelaina), papaja (papaina), kiwi (aktynidaina) oraz fermentowane produkty jak kefir czy kimchi, które są bogate w enzymy, które powstają w przebiegu procesu fermentacji. . Regularne włączanie tych produktów do diety może wspierać proces trawienia zachodzący w organizmie. 

Jak suplementacja enzymami trawiennymi może wspierać trawienie laktozy?

Suplementacja enzymami trawiennymi, takimi jak laktaza, może znacząco wspierać trawienie laktozy u osób z jej nietolerancją. Laktaza to enzym, który rozkłada laktozę na cukry proste, które mogą zostać wchłonięte w jelicie cienkim.. Dzięki przyjmowaniu suplementów zawierających laktazę, osoby z nietolerancją mogą spożywać produkty mleczne bez występowania nieprzyjemnych objawów, takich jak bóle brzucha czy wzdęcia.

W jaki sposób suplementacja może wspomagać produkcję enzymów trawiennych?

Suplementacja może wspomagać produkcję enzymów trawiennych na kilka sposobów. Po pierwsze, dostarczając bezpośrednio enzymy takie jak amylaza, lipaza, czy proteazy, wspiera proces trawienia i pomaga w efektywniejszym przyswajaniu składników odżywczych. Po drugie, niektóre suplementy, jak probiotyki, mogą wpływać na zdrowie mikroflory jelitowej, która odgrywa ważną rolę w produkcji niektórych enzymów trawiennych. Pamiętaj jednak, że przed wdrożeniem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem i ustalić przyczynę niedoboru naturalnych enzymów trawiennych. 

Literatura

1. Szilagyi A, Ishayek N. Lactose Intolerance, Dairy Avoidance, and Treatment Options. Nutrients. 2018 Dec 15;10(12):1994. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6316316/ 
2. Deng Y, Misselwitz B, Dai N, Fox M. Lactose Intolerance in Adults: Biological Mechanism and Dietary Management. Nutrients. 2015 Sep 18;7(9):8020-35. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4586575/ 
3. Park SY, Rew JS. Is Lipase Supplementation before a High Fat Meal Helpful to Patients with Functional Dyspepsia? Gut Liver. 2015 Jul;9(4):433-4.   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4477985/ 
4. Mössner J, Keim V. Pancreatic enzyme therapy. Dtsch Arztebl Int. 2010 Aug;108(34-35):578-82. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21904592/  
5. Goodman BE. Insights into digestion and absorption of major nutrients in humans. Adv Physiol Educ. 2010 Jun;34(2):44-53. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20522896/ 

Zobacz także

Witaminy antyoksydacyjne a ochrona przed wolnymi rodnikami

Czym są wolne rodniki i jaki mają wpływ na nasze zdrowie?

Jak dbać o wątrobę na co dzień?

Autor:

Monika Sejbuk

Magister dietetyki

Uwielbia pomagać zmieniać nawyki żywieniowe i tworzyć nowe- zdrowsze. Tworzy innowacyjne spojrzenie na zdrowy tryb życia, który nie jest restrykcyjny a przyjemny.