Białe plamki na paznokciach – skąd się biorą i czy są groźne?

Czy wiesz, co oznaczają małe, białe plamki na paznokciach? Na pierwszy rzut oka mogą wydawać się nieistotne, ale często sygnalizują, że w organizmie dzieje się coś, na co warto zwrócić uwagę. Przyczyny ich powstawania mogą być różne – od niedoborów składników odżywczych po urazy czy infekcje grzybicze. Z tego artykułu dowiesz się, skąd się biorą, jak im zapobiegać i co zrobić, aby przywrócić paznokciom zdrowy wygląd.

Jakie są przyczyny białych plamek na paznokciach?

Białe plamki na paznokciach mogą mieć różne przyczyny. Jednym z najczęstszych powodów jest niedobór składników odżywczych. Brak cynku oraz witamin, takich jak A, E czy tych z grupy B, może prowadzić do osłabienia płytki paznokcia. Cynk wspiera namnażanie i różnicowanie się komórek naskórka, które stanowią główny budulec paznokci. Niedobór tego pierwiastka sprawia, że paznokcie stają się kruche, łamliwe i podatne na uszkodzenia.

Aby zapobiegać takim zmianom, warto wzbogacić codzienną dietę o produkty bogate w cynk i witaminy. Dobrym wyborem są:

• ostrygi i ryby morskie,
• jajka i nabiał,
• warzywa strączkowe,
• orzechy i nasiona.

Kolejną przyczyną białych plamek mogą być infekcje grzybicze. Grzybica paznokci to częsta przypadłość, która objawia się przebarwieniami, pogrubieniem płytki i jej kruchością. Nieleczona grzybica może prowadzić do trwałych uszkodzeń paznokci, dlatego w przypadku podejrzeń warto skonsultować się z dermatologiem.

Schorzenia, takie jak cukrzyca czy niewydolność nerek, często objawiają się zmianami na paznokciach, w tym białymi plamkami. Są one efektem zaburzeń w metabolizmie lub krążeniu, co wpływa na kondycję płytki paznokcia.

Nie można zapominać o urazach mechanicznych. Nawet drobne uderzenia mogą uszkodzić macierz paznokcia, powodując pojawienie się białych plamek. Nieodpowiednia pielęgnacja, w tym agresywne piłowanie lub stosowanie acetonowychzmywaczy lakieru do paznokci, również zwiększa ryzyko ich powstawania.

Leukonychia – co to jest?

Leukonychia, znana również jako bielactwo paznokci, to stan, w którym na paznokciach pojawiają się białe plamki lub paski. Zmiany te mogą mieć różne przyczyny i formy. Leukonychia dzieli się na dwa główne rodzaje: prawdziwą i pozorną.

Leukonychia prawdziwa

Ten rodzaj leukonychii powstaje w wyniku uszkodzenia macierzy paznokcia, która jest odpowiedzialna za jego wzrost. Uszkodzenie zaburza proces rogowacenia komórek. Objawia się to białymi, mlecznymi plamkami na płytce paznokciowej. Do najczęstszych przyczyn należą urazy mechaniczne, takie jak uderzenia, nacisk czy nieodpowiednia technika manicure. Zmiany te zwykle są przejściowe, a paznokieć powraca do naturalnego wyglądu tuż po jego odrośnięciu.

Leukonychia pozorna

W tym przypadku zmiany dotyczą tkanek znajdujących się pod płytką paznokcia, podczas gdy sama płytka pozostaje zdrowa. Leukonychia pozorna może przybierać różne formy, takie jak:

• Paznokcie Terry’ego – płytka paznokcia jest niemal całkowicie biała, a jedynie końcówka pozostaje różowa lub brązowa.
• Paznokcie Lindsaya – połowa płytki ma biały kolor, a druga połowa jest czerwonobrązowa.
• Paznokcie Muehrckego – widoczne są wąskie białe pasma, oddzielone od siebie.

Zmiany te często wskazują na poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak choroby nerek, marskość wątroby czy inne schorzenia układowe.

Choć białe plamki na paznokciach mogą wydawać się jedynie estetycznym problemem, czasem są sygnałem, że organizm zmaga się z poważniejszymi dolegliwościami. Jeśli zmiany utrzymują się przez dłuższy czas, obejmują większą część paznokcia lub towarzyszą im inne objawy, warto skonsultować się z lekarzem. Wczesna diagnostyka może pomóc wykryć i rozwiązać potencjalne problemy zdrowotne.

Diagnostyka białych plamek na paznokciach

Rozpoznanie przyczyny białych plamek na paznokciach jest ważnym krokiem w ustaleniu ich źródła. Proces diagnostyczny zaczyna się od wywiadu medycznego, podczas którego lekarz zapyta o Twoje codzienne nawyki pielęgnacyjne, przebyte urazy oraz stosowanie kosmetyków do paznokci. Ważne jest określenie, czy plamkom towarzyszą inne objawy, takie jak zmiany kształtu lub koloru paznokci.

Aby dokładniej zbadać przyczynę, lekarz może zalecić wykonanie kilku podstawowych badań:

• Morfologia krwi – umożliwia ocenę ogólnego stanu zdrowia.
• Badanie poziomu witamin i minerałów – szczególnie przydatne, gdy podejrzewa się niedobór cynku, wapnia czy innych mikroelementów ważnych dla zdrowia paznokci.
• Badanie mikrobiologiczne zeskrobin z płytek paznokciowych – pozwala wykryć infekcje grzybicze lub bakteryjne, które mogą powodować zmiany na paznokciach.

Jeśli zauważysz u siebie białe plamki, które utrzymują się przez dłuższy czas, nie ignoruj ich. Zgłoś się do lekarza, który pomoże zidentyfikować przyczynę i zaproponuje skuteczne rozwiązania.

Jak leczyć białe plamki na paznokciach?

Leczenie białych plamek na paznokciach zależy od przyczyny ich powstania. Jeśli problem wynika z niedoborów składników odżywczych, takich jak cynk, wapń czy witaminy, warto zacząć od zmiany diety. Wprowadzenie do jadłospisu produktów bogatych w te składniki może poprawić kondycję paznokci. Zadbaj o regularne spożywanie:

• ostryg, ryżu, grzybów i jajek jako źródeł cynku,
• mleka, serów i jogurtów bogatych w wapń,
• orzechów, nasion słonecznika i pestek dyni dostarczających magnez.

W przypadku infekcji grzybiczych konieczne może być leczenie farmakologiczne. Preparaty przeciwgrzybicze, stosowane miejscowo lub doustnie, pomagają wyeliminować infekcję. Wybór metody leczenia zależy od stopnia zaawansowania zmian. Konsultacja z dermatologiem pomoże dobrać odpowiednią terapię.

Pielęgnacja paznokci odgrywa dużą rolę w procesie leczenia i zapobiegania nawrotom białych plamek. Regularne nawilżanie skórek, unikanie agresywnych zabiegów kosmetycznych i stosowanie delikatnych produktów to podstawowe kroki. Ogranicz używanie zmywaczy na bazie acetonu oraz lakierów hybrydowych, które mogą osłabiać płytkę paznokciową.

Zadbaj też o odpowiednie obuwie, które nie uciska palców, aby zapobiec urazom mechanicznym. Unikanie kontaktu z drażniącymi chemikaliami, jak detergenty, również wspiera zdrowie paznokci. Regularna pielęgnacja oraz zdrowa dieta to skuteczne metody na poprawę kondycji paznokci i zapobieganie pojawianiu się białych plamek.

Badania nad leukonychią

Leukonychia, czyli tzw. „kwitnące paznokcie”, to białe plamy na paznokciach, które mogą przybierać różne formy – od drobnych plamek i pasemek po zmiany obejmujące całą płytkę paznokciową. Jedną z najbardziej prawdopodobnych przyczyn ich powstawania są zaburzenia rogowacenia płytki paznokciowej. Proces jej tworzenia obejmuje dwa kluczowe etapy: aktywny podział komórek oraz ich różnicowanie, czyli rogowacenie. Prawidłowy wzrost paznokci jest regulowany przez liczne witaminy i minerały dostarczane wraz z dietą. Niedobory składników odżywczych, wynikające z ubogiej diety lub chorób zapalnych, mogą prowadzić do zmniejszenia ich stężenia w organizmie, co sprzyja rozwojowi leukonychii.

Jednym z najważniejszych pierwiastków niezbędnych dla zdrowia paznokci jest cynk. Paznokcie, będące wytworem naskórka, należą do tkanek o wysokiej zawartości tego minerału – skóra jest bowiem trzecim narządem o największej jego koncentracji. Niedobór cynku wiąże się z wieloma schorzeniami dermatologicznymi, dlatego jego zastosowanie w dermatologii ma długą historię.

Cynk odgrywa istotną rolę w prawidłowym wzroście, strukturze i kondycji paznokci. Jako kofaktor wielu enzymów uczestniczy w syntezie keratyny – głównego białka budującego płytkę paznokciową. Stabilizuje jej strukturę poprzez wzmacnianie wiązań dwusiarczkowych. To właśnie te wiązania odpowiadają za twardość i elastyczność paznokci. Cynk wspiera również proliferację i różnicowanie komórek macierzy paznokcia, regulując szlaki sygnałowe czynników wzrostu, takich jak EGF i FGF, które determinują tempo odnowy komórkowej.

Dodatkowo cynk pełni istotną funkcję w ochronie paznokci przed stresem oksydacyjnym. Działa jako kofaktor superoksydodysmutazy (SOD) – enzymu neutralizującego wolne rodniki – oraz hamuje aktywację NF-κB, ograniczając stany zapalne, które mogą osłabiać płytkę paznokciową. Pierwiastek ten jest również niezbędny dla metabolizmu lipidów w paznokciach, co wpływa na ich odpowiednie nawilżenie i elastyczność, zapobiegając łamliwości i rozdwajaniu się.

Niedobór cynku może prowadzić do szeregu problemów, takich jak spowolniony wzrost paznokci, leukonychia, zwiększona kruchość, podatność na rozdwajanie oraz wyższe ryzyko infekcji grzybiczych i bakteryjnych. Regularne dostarczanie odpowiedniej ilości cynku – zarówno poprzez dietę, jak i suplementację – jest kluczowe dla utrzymania zdrowych, mocnych i odpornych paznokci [1, 2].

FAQ

Czy stres może wpływać na pojawianie się białych plamek na paznokciach?

Tak, długotrwały stres może wpływać na kondycję paznokci. Stres osłabia organizm, co może prowadzić do niedoborów składników odżywczych oraz zaburzeń w regeneracji płytki paznokcia. W takich przypadkach warto zadbać o odpowiednią dietę i techniki relaksacyjne, które pomogą zmniejszyć wpływ stresu na organizm.

Jakich witamin brakuje, gdy są białe plamki na paznokciach?

Białe plamki mogą być związane z niedoborem witamin z grupy B, takich jak biotyna, oraz minerałów, takich jak cynk, wapń czy magnez. Ich brak osłabia płytkę paznokcia i może prowadzić do takich zmian.

Co jeść na białe plamki na paznokciach?

Aby zadbać o paznokcie, wprowadź do diety jajka, ryby, orzechy, pestki dyni, nabiał i zielone warzywa. Produkty te są bogate w cynk, wapń, magnez i witaminy z grupy B, które wspierają regenerację paznokci.

Co zrobić, żeby zniknęły białe plamki na paznokciach?

Zadbaj o zróżnicowaną dietę i unikaj urazów paznokci. Pamiętaj o odpowiedniej pielęgnacji i nawilżaniu skórek. Jeśli plamki utrzymują się dłużej, skonsultuj się z lekarzem, aby wykluczyć infekcję lub inne problemy zdrowotne.

Czy białe plamki na paznokciach to grzybica?

Białe plamki mogą być objawem grzybicy, ale nie zawsze tak jest. Jeśli zauważysz dodatkowe objawy, takie jak pogrubienie, przebarwienia lub łamliwość paznokci, warto skonsultować się z dermatologiem i wykonać badanie mikrobiologiczne.

Zobacz także

Skrzyp polny – właściwości i zastosowanie

Dziegieć w pielęgnacji skóry – czym jest i jak go stosować?

Bibliografia

1. Zou P, Du Y, Yang C, Cao Y. Trace element zinc and skin disorders. Front Med (Lausanne). 2023 Jan 17;9:1093868.
2. Searle T, Ali FR, Al-Niaimi F. Zinc in dermatology. J Dermatolog Treat. 2022 Aug;33(5):2455-2458. 

Autor:

Edyta Gołaś

Magister kosmetologii

Jej pasją jest rozkładanie problemów skórnych na czynniki pierwsze tak, aby odnaleźć ich prawdziwą przyczynę. W swojej pracy kieruje się nurtem holistycznym, dzięki czemu potrafi pomóc skutecznie zadbać o zdrowie nawet najbardziej wymagającej skóry.