Przebarwienia skóry

Zmagasz się z nierównym kolorytem skóry lub plamami na twarzy? Przebarwienia skóry to powszechny problem, który dotyka wiele osób. Jednak istnieją sposoby, aby sobie z nim poradzić. Niezależnie od tego, czy masz do czynienia z plamami słonecznymi, starczymi, czy innymi rodzajami hiperpigmentacji, wiedza o przyczynach i rozwiązaniach pomoże Ci odzyskać pewność siebie i zadbać o zdrową, promienną skórę. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są rodzaje przebarwień, gdzie mogą się pojawiać, oraz jak skutecznie im zapobiegać.

Czym są przebarwienia skóry i dlaczego powstają?

Przebarwienia skóry to zmiany w kolorze skóry, które pojawiają się na różnych partiach ciała. Mogą one przybierać formę ciemnych plam, odbarwień lub rozjaśnień, w zależności od przyczyny ich powstania. Najczęściej związane są z nadmierną produkcją melaniny — pigmentu odpowiedzialnego za kolor skóry.

Główne czynniki prowadzące do przebarwień to:

• Ekspozycja na słońce: promienie UV stymulują melanocyty (komórki odpowiedzialne za produkcję melaniny), co może prowadzić do powstawania plam słonecznych i przebarwień posłonecznych.
• Zmiany hormonalne: ciąża, menopauza, a także stosowanie niektórych środków antykoncepcyjnych mogą wywołać tzw. melasmę, czyli przebarwienia hormonalne, które najczęściej pojawiają się na twarzy.
• Starzenie się: wraz z wiekiem procesy regeneracyjne skóry spowalniają. Może to sprzyjać pojawianiu się plam starczych, zwanych także plamami wątrobowymi.
• Urazy skóry: blizny po trądziku, rany czy oparzenia mogą prowadzić do powstania przebarwień pozapalnych.

Rodzaje przebarwień skóry

Istnieje kilka różnych rodzajów przebarwień, które mogą pojawiać się na skórze. Każdy z nich ma inną przyczynę i charakterystykę. Oto najczęstsze typy:

• Plamy posłoneczne (lentigo solaris): powstają w wyniku nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV, głównie na twarzy, dłoniach i dekolcie. Są to płaskie, ciemne plamy, które mogą się powiększać z czasem.
• Melasma (ostuda): to przebarwienia hormonalne, które najczęściej występują u kobiet, zwłaszcza podczas ciąży lub przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej. Objawia się jako rozległe, brązowawe plamy, głównie na twarzy.
• Plamy starcze: nazywane również plamami wątrobowymi, pojawiają się z wiekiem. Są to ciemne, nieregularne plamy na skórze, często na twarzy, dłoniach i ramionach.
• Przebarwienia pozapalne: powstają w wyniku procesów gojenia się skóry po stanach zapalnych, takich jak trądzik, oparzenia czy blizny. Często mają nieregularny kształt i kolor, od różowego po ciemnobrązowy.
• Hiperpigmentacja wywołana lekami: niektóre leki, takie jak antybiotyki czy leki przeciwpadaczkowe, mogą powodować przebarwienia skóry. Są one często nieregularne i pojawiają się na różnych częściach ciała.

Codzienna pielęgnacja, która pomoże uniknąć przebarwień

Codzienna rutyna pielęgnacyjna ma ogromny wpływ na zapobieganie przebarwieniom skóry. Ochrona przed słońcem powinna być na pierwszym miejscu — promieniowanie UV jest jedną z głównych przyczyn powstawania plam na skórze. Regularne stosowanie kremu z filtrem przeciwsłonecznym o wysokim SPF (najlepiej 30 lub wyższym) to podstawa. Nakładaj go codziennie, niezależnie od pogody, szczególnie przed wyjściem na zewnątrz. Równie ważne jest unikanie nadmiernego narażenia na słońce w godzinach szczytu oraz noszenie odzieży ochronnej, takiej jak kapelusze i okulary przeciwsłoneczne.

Skutecznym rozwiązaniem jest także włączenie do swojej pielęgnacji kosmetyków bogatych w antyoksydanty, takich jak witamina C. Nie tylko rozjaśnia ona skórę, ale również chroni ją przed szkodliwym wpływem środowiska. Odpowiednia pielęgnacja nawilżająca to kolejny element. Nawilżona skóra jest mniej podatna na uszkodzenia i przebarwienia, dlatego warto sięgać po kremy nawilżające i regularnie oczyszczać skórę, aby usunąć zanieczyszczenia i martwe komórki.

Regularne stosowanie delikatnych peelingów, zarówno chemicznych, jak i enzymatycznych, może pomóc w złuszczaniu martwego naskórka. Zapobiega to gromadzeniu się pigmentu i przyczynia się do jednolitego kolorytu skóry. Staraj się również unikać dotykania twarzy i wyciskania niedoskonałości, co może prowadzić do powstawania blizn i przebarwień pozapalnych.

Jak zniwelować przebarwienia skóry?

Jeśli na skórze pojawiły się już przebarwienia, istnieje wiele sposobów, aby je zredukować lub całkowicie usunąć. Skuteczność każdej metody zależy od rodzaju przebarwień oraz ich głębokości w skórze.

Pierwszym krokiem do redukcji przebarwień skóry jest wprowadzenie kosmetyków zawierających składniki rozjaśniające, takie jak kwas azelainowy, kwas kojowy, arbutyna czy witamina C. Substancje te mają zdolność hamowania produkcji melaniny. Prowadzi to do stopniowego rozjaśnienia plam i wyrównania kolorytu skóry.

Równie ważne jest złuszczanie skóry. Pomaga ono usunąć wierzchnią warstwę naskórka, w której znajduje się nadmiar pigmentu. Można to osiągnąć poprzez stosowanie peelingów chemicznych na bazie kwasów AHA lub BHA. Warto jednak pamiętać, że tego typu zabiegi powinny być wykonywane z ostrożnością, aby nie podrażnić skóry i nie pogłębić problemu.

Innym skutecznym rozwiązaniem są produkty z retinoidami, które stymulują odnowę komórkową, przyspieszając proces regeneracji skóry. Jest to szczególnie pomocne w walce z przebarwieniami pozapalnymi oraz zmianami związanymi z wiekiem. Pamiętaj jednak, że retinoidy mogą powodować podrażnienia, dlatego ich stosowanie powinno być wprowadzone stopniowo.

Jakie zabiegi na przebarwienia skóry?

Jeżeli domowe metody nie przynoszą oczekiwanych efektów, możesz rozważyć profesjonalne zabiegi dermatologiczne, które skutecznie radzą sobie z przebarwieniami skóry. Oto kilka popularnych opcji:

• Laseroterapia: zabieg polegający na rozbijaniu nagromadzonego pigmentu w skórze za pomocą wiązki laserowej. Może być wymaganych kilka sesji, ale efekty są zazwyczaj trwałe i widoczne.
• Peelingi chemiczne: użycie kwasów o wysokim stężeniu w celu złuszczenia zewnętrznych warstw skóry. Dzięki temu nowa, jaśniejsza skóra może się szybciej regenerować. Peelingi mogą działać na różnym poziomie głębokości — od powierzchniowego po głęboki.
• Mikrodermabrazja: mechaniczne złuszczanie naskórka przy użyciu mikrokryształków. Zabieg ten poprawia teksturę skóry i redukuje powierzchniowe przebarwienia. Zazwyczaj wymaga serii zabiegów dla najlepszych rezultatów.
• Terapia IPL (Intense Pulsed Light): używa szerokiego spektrum światła, aby rozjaśnić przebarwienia. Najczęściej stosowana na plamy starcze i posłoneczne, skutecznie rozjaśnia przebarwienia na powierzchni skóry.

Warto pamiętać, że po każdym z tych zabiegów skóra wymaga odpowiedniej pielęgnacji i ochrony przeciwsłonecznej, aby uniknąć nawrotu przebarwień.

Badania nad przebarwieniami skóry

Twarz to pod względem estetycznym najczulszy punkt ludzkiego ciała. Zaburzenia dermatologiczne występujące w obrębie twarzy mogą mieć istotny wpływ na stan psychiczny osoby dotkniętej zmianami skórnymi, a także obniżać ogólną jakość życia. Wśród najczęstszych problemów skórnych u dorosłych wymienia się trądzik różowaty i przebarwienia. Chociaż świadomość społeczna na temat chorób skóry wzrasta, osoby zmagające się z przebarwieniami często doświadczają dyskomfortu psychicznego. Dlatego poznaj kilka faktów na temat przebarwień.

1. Zaburzenia dermatologiczne, takie jak trądzik różowaty i przebarwienia, często prowadzą do trudności w codziennym funkcjonowaniu. Dotykający chorych dyskomfort psychiczny może skutkować wycofaniem, spadkiem pewności siebie oraz zaburzeniami postrzegania własnego ciała. Wiele osób zmagających się z tymi problemami jest skłonnych przeznaczyć znaczne kwoty na zabiegi kosmetologiczne lub dermatologiczne, aby jak najszybciej pozbyć się zmian i poprawić swoje samopoczucie [1].
2. Zmiany hiperpigmentacyjne, szczególnie te, które stanowią pamiątkę po trądziku zapalnym, są trudne do ukrycia pod makijażem. Zmiany wywodzące się z zaburzeń hormonalnych, takie jak melasma, ale też przebarwienia posłoneczne, naturalne piegi czy plamy soczewicowate związane ze starzeniem się skóry są nie tylko trudne do ukrycia makijażem, ale również pozbycie się ich stanowi nie lada wyzwanie. Poza tym, że zmiany hiperpigmentacyjne skóry często bywają przyczyną kompleksów, sprawiają, że skóra wygląda starzej, niż wskazuje wiek chronologiczny [2].
3. W leczeniu przebarwień coraz częściej stosuje się laseroterapię, która pozwala na precyzyjne usuwanie nadmiaru melaniny w skórze. Według obecnej wiedzy, jednym z najskuteczniejszych laserów do usuwania zmian pigmentacyjnych jest urządzenie generujące długość fali 755 nm z impulsem w zakresie pikosekund. Większość terapii wymaga wykonania serii zabiegów, wspieranych leczeniem uzupełniającym oraz odpowiednią pielęgnacją skóry po zabiegu. Warto pamiętać, że efekty są indywidualne i mogą zależeć od wielu czynników, takich jak stosowane leki, ochrona przed promieniowaniem UV czy dodatkowe terapie. Szczera rozmowa z lekarzem przed zabiegiem jest niezbędna, aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty i zminimalizować ryzyko powikłań.

FAQ

Jakie są główne przyczyny powstawania przebarwień skóry?

Przebarwienia skóry często wynikają z nadmiernej ekspozycji na promienie UV, które stymulują produkcję melaniny, powodując ciemniejsze plamy. Oprócz słońca, przebarwienia mogą pojawić się w wyniku zmian hormonalnych, takich jak ciąża czy stosowanie antykoncepcji, a także procesów starzenia, które spowalniają regenerację skóry. Często przyczyną są również stany zapalne skóry, np. po trądziku, oraz efekty uboczne niektórych leków, takich jak antybiotyki czy leki hormonalne. Dbając o ochronę skóry, możesz zminimalizować te czynniki ryzyka.

Jakie domowe metody pomagają w walce z przebarwieniami?

W domowych warunkach masz do dyspozycji kilka skutecznych rozwiązań. Stosowanie kosmetyków z witaminą C wspomaga rozjaśnianie przebarwień i działa antyoksydacyjnie. Z kolei kwasy AHA i BHA złuszczają naskórek, przyspieszając regenerację skóry i wyrównując jej koloryt. Dobrym rozwiązaniem jest także kwas azelainowy, który działa przeciwzapalnie i redukuje przebarwienia pozapalne. Pamiętaj o regularnym stosowaniu kremu z filtrem SPF, który zapobiega pogłębianiu się istniejących zmian oraz powstawaniu nowych.

Ile czasu zajmuje usunięcie przebarwień?

Czas potrzebny na zredukowanie przebarwień zależy od ich rodzaju i głębokości. Lekkie przebarwienia powierzchniowe, takie jak świeże plamy słoneczne, mogą znikać już po kilku tygodniach regularnego stosowania odpowiednich kosmetyków. Głębsze, dłużej utrzymujące się przebarwienia, jak melasma, mogą wymagać nawet kilku miesięcy intensywnej pielęgnacji lub profesjonalnych zabiegów, takich jak peelingi chemiczne czy laseroterapia.

Czy wszystkie przebarwienia znikają z czasem?

Niestety, nie wszystkie przebarwienia samoistnie znikają. Plamy starcze oraz przebarwienia spowodowane przez słońce mogą utrzymywać się na skórze przez wiele lat, a bez odpowiedniego leczenia stają się trudniejsze do usunięcia. Dlatego tak ważne jest działanie profilaktyczne — ochrona przed promieniowaniem UV oraz wczesne interwencje, gdy tylko zauważysz pojawienie się nowych plam.

Czy plamy na twarzy mogą być oznaką problemów zdrowotnych?

Plamy na twarzy mogą być nie tylko efektem słońca, ale również sygnałem problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia hormonalne czy schorzenia wątroby. Jeśli zauważysz, że plamy zmieniają kształt, kolor lub pojawiają się nagle bez wyraźnej przyczyny, warto skonsultować się z dermatologiem, aby wykluczyć poważniejsze problemy zdrowotne i dobrać odpowiednią terapię.

Zobacz także

Witamina C – mniej znane fakty

Jak dbać o skórę i zapobiegać jej starzeniu?

Jak chronić skórę przed fotouszkodzeniami?

Bibliografia

1. Yang TT, Lan CE. Impacts of skin disorders associated with facial discoloration on quality of life: Novel insights explaining discordance between life quality scores and willingness to pay. J Cosmet Dermatol. 2022 Jul;21(7):3053-3058.
2. Ko D, Wang RF, Ozog D, Lim HW, Mohammad TF. Disorders of hyperpigmentation. Part II. Review of management and treatment options for hyperpigmentation. J Am Acad Dermatol. 2023 Feb;88(2):291-320. 
3. Zawodny P, Wahidi N, Zawodny P, Duchnik E, Stój E, Malec WR, Kulaszyńska M, Skonieczna-Żydecka K, Sieńko J. Evaluation of the Efficacy of the 755 nm Picosecond Laser in Eliminating Pigmented Skin Lesions after a Single Treatment Based on Photographic Analysis with Polarised Light. J Clin Med. 2024 Jan 5;13(2):304. 

Autor:

Edyta Gołaś

Magister kosmetologii

Jej pasją jest rozkładanie problemów skórnych na czynniki pierwsze tak, aby odnaleźć ich prawdziwą przyczynę. W swojej pracy kieruje się nurtem holistycznym, dzięki czemu potrafi pomóc skutecznie zadbać o zdrowie nawet najbardziej wymagającej skóry.