Ubichinon czy ubichinol?

Ubichinon czy ubichinol? Wybór odpowiedniego suplementu z koenzymem Q10 może wydawać się trudny. Zwłaszcza gdy producenci przekonują o wyjątkowych korzyściach każdej z tych form. Koenzym Q10 jest jednak istotnym wsparciem dla zdrowia serca, produkcji energii i ochrony komórek przed wolnymi rodnikami. Jednak czym dokładnie różnią się te dwie formy? Z tego artykułu dowiesz się, jak działają ubichinol i ubichinon, czym się różnią, i która forma będzie dla Ciebie lepsza.

Co to jest koenzym Q10?

Koenzym Q10 jest naturalnym składnikiem, który znajdziesz w niemal każdej komórce swojego ciała. Jego obecność jest niezbędna dla procesów, które odpowiadają za produkcję energii w organizmie. Najwięcej Q10 występuje w organach o dużym zapotrzebowaniu na energię – sercu, wątrobie i nerkach. To właśnie w tych narządach koenzym Q10 wspiera mitochondria, które przekształcają energię z pożywienia w formę dostępną dla organizmu.

Jednak to nie wszystko. Koenzym Q10 pełni też funkcję silnego przeciwutleniacza, który pomaga neutralizować wolne rodniki. Dzięki temu chroni komórki przed uszkodzeniami, które mogą prowadzić do przedwczesnego starzenia się. Wspiera także zdrowie serca i ogólne samopoczucie. Niestety, stężenie Q10 w organizmie spada wraz z wiekiem. Dodatkowo na jego obniżenie mogą wpływać stres, niektóre choroby i styl życia. Dlatego suplementacja Q10 jest często zalecana, szczególnie dla osób starszych, sportowców i tych, którzy chcą wspierać zdrowie serca oraz spowolnić procesy starzenia.

Ubichinon i ubichinol – na czym polega różnica?

Są dwie formy koenzymu Q10, które różnią się między sobą głównie strukturą chemiczną. Ubichinon jest formą utlenioną, natomiast ubichinol – zredukowaną, co oznacza, że posiada dwa dodatkowe atomy wodoru. W organizmie te dwie formy nieustannie przechodzą w siebie nawzajem, tworząc tak zwaną parę redoks. Ten cykl zamiany ubichinonu w ubichinol i odwrotnie pozwala Q10 działać zarówno jako nośnik energii, jak i przeciwutleniacz.

Działanie ubichinonu i ubichinolu jest więc do siebie bardzo zbliżone. Jednak ze względu na swoją aktywną formę ubichinol jest bardziej biodostępny. Oznacza to, że organizm może go szybciej wykorzystać. Dzięki temu ubichinol jest często zalecany dla osób starszych lub z problemami metabolicznymi, które mogą mieć trudności z przekształcaniem ubichinonu w ubichinol. Z kolei ubichinon, jako stabilna chemicznie forma koenzymu Q10, odgrywa kluczową rolę w produkcji energii komórkowej, szczególnie w komórkach serca, które mają wysokie zapotrzebowanie na ATP. Dzięki tej funkcji ubichinon jest szeroko stosowany w suplementacji wspierającej zdrowie serca i układ sercowo-naczyniowy. Umożliwia efektywną produkcję energii, która wspiera pracę serca i poprawia wydolność układu krążenia.

Ubichinon jest stabilniejszy i mniej podatny na utlenianie. Obniża to koszty jego produkcji i sprawia, że jest bardziej przystępny cenowo. Ubichinon występuje na rynku od lat i jest dobrze przebadany pod kątem wpływu na zdrowie serca, energię komórkową oraz ochronę komórek. Obie formy są bezpieczne, a wybór między nimi zależy od Twoich indywidualnych potrzeb zdrowotnych.

Który koenzym Q10 jest bardziej biodostępny?

Biodostępność oznacza zdolność organizmu do wchłaniania i wykorzystywania składnika odżywczego. W przypadku koenzymu Q10 zarówno ubichinon, jak i ubichinol są dobrze przyswajalne, ponieważ organizm potrafi przekształcać je w potrzebną formę. Gdy przyjmujesz suplement zawierający ubichinon, może on zostać przekształcony w aktywny ubichinol, który organizm wykorzystuje w procesach antyoksydacyjnych. Podobnie, suplementacja ubichinolem umożliwia organizmowi konwersję tej formy do ubichinonu, jeśli potrzebna jest jego rola w produkcji energii. Dzięki tej wzajemnej konwersji organizm efektywnie wykorzystuje oba rodzaje koenzymu Q10.

Często uważa się, że ubichinol, jako forma aktywna, jest bardziej biodostępny. Badania wskazują, że może być łatwiej przyswajany, szczególnie przez osoby starsze, u których konwersja ubichinonu do ubichinolu może przebiegać mniej efektywnie. Jednak większość zdrowych osób nie odczuwa większych różnic między obiema formami.

Na biodostępność Q10 wpływają również inne czynniki, takie jak obecność tłuszczu w diecie, ponieważ Q10 jest rozpuszczalny w tłuszczach. Dlatego, jeśli zależy Ci na maksymalnym wchłanianiu, wybieraj suplementy zawierające nośniki tłuszczu (np. oliwę z oliwek lub olej z otrębów ryżowych) lub przyjmuj Q10 wraz z posiłkiem bogatym w tłuszcze. Dodatki, takie jak ekstrakt z czarnego pieprzu, mogą także wspierać przyswajanie Q10, zwiększając jego stężenie we krwi nawet o 30%.

Jak wybrać odpowiednią formę Q10?

Wybór odpowiedniej formy koenzymu Q10 zależy od kilku czynników, takich jak wiek, stan zdrowia, styl życia i budżet. Zarówno ubichinon, jak i ubichinol mają swoje zalety, ale w różnych sytuacjach mogą lepiej odpowiadać indywidualnym potrzebom.

Jeśli jesteś młodszy i zdrowy, a Twój organizm sprawnie przekształca ubichinon w aktywny ubichinol, warto sięgnąć po tę stabilniejszą i bardziej przystępną cenowo formę. Ubichinon to dobry wybór w przypadku profilaktyki zdrowotnej. Wspiera serce, dodaje energii i działa ochronnie na komórki, a jego niższa cena czyni go bardziej ekonomiczną opcją do codziennej suplementacji.

Jeżeli jednak masz ponad 40 lat, prowadzisz intensywny tryb życia lub masz specyficzne potrzeby zdrowotne, jak wyższe zapotrzebowanie na antyoksydanty, ubichinol może być lepszym rozwiązaniem. Ubichinol jest od razu gotowy do wykorzystania przez organizm i może działać szybciej, szczególnie jeśli zależy Ci na maksymalnym wsparciu antyoksydacyjnym. Jego wyższa biodostępność sprawia, że organizm szybciej osiąga odpowiedni poziom Q10 we krwi, co jest istotne w przypadku zwiększonych potrzeb zdrowotnych.

Zwracaj uwagę na skład suplementów – niektóre preparaty zawierają karagen, substancję stosowaną jako zagęszczacz i stabilizator, która nie jest zalecana dla wszystkich. Osoby wrażliwe mogą odczuwać po niej problemy trawienne. Wybierając Q10, zwróć uwagę na etykietę i wybieraj produkty o przejrzystym składzie, bez zbędnych dodatków.

Ostateczny wybór zależy od Twoich potrzeb, ale obie formy Q10 mają wiele do zaoferowania. Jeśli masz wątpliwości, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże dobrać odpowiednią formę dla Ciebie.

Badania nad ubichinonem i ubichinolem

Rosnąca liczba badań nad koenzymem Q10 potwierdza jego znaczenie dla zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Zarówno ubichinon, jak i ubichinol pełnią kluczowe funkcje w produkcji energii na poziomie komórkowym. Jednak różnice w ich strukturze chemicznej nadają im różne właściwości bioaktywne. To powoduje, że każda z form odmiennie wspiera organizm w ochronie przed stresem oksydacyjnym, co może mieć znaczenie w kontekście profilaktyki chorób serca. Badania naukowe ujawniają interesujące fakty o ich wpływie na zdrowie i potencjalnych zastosowaniach w terapii. Dlatego poznaj kilka z nich:

1. Ubichinol, jako zredukowana forma koenzymu Q10, i ubichinon, czyli forma utleniona, mają różne właściwości i stopnie stabilności. Ubichinol lepiej rozpuszcza się w wodzie, ale ta forma jest bardzo niestabilna i łatwo utlenia się do ubichinonu, zwłaszcza w normalnych warunkach. Przed wchłonięciem w jelitach ubichinol musi zostać utleniony, aby przekształcić się w ubichinon. Powoduje to, że to właśnie forma utleniona jest bezpośrednio wchłaniana przez organizm. Stopień przyswajalności tych form zależy także od rozdrobnienia kryształów koenzymu Q10 oraz rodzaju oleju użytego jako ich nośnik [1]. 
2. Ubichinon wspiera zdrowie sercowo-naczyniowe, pomagając sercu i komórkom czerpać energię do prawidłowego funkcjonowania. Ubichinol natomiast ma dodatkowe właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne, które chronią organizm przed skutkami stresu oksydacyjnego. Pomagają też w walce z przewlekłymi stanami zapalnymi. Obie formy są niezwykle ważne dla zdrowia komórek, przyczyniając się do ich ochrony przed uszkodzeniami. Te korzyści są dobrze udokumentowane w literaturze naukowej, która podkreśla znaczenie zarówno ubichinonu, jak i ubichinolu [2]. 
3. Ubichinol jest często reklamowany jako korzystny dla zdrowia sercowo-naczyniowego, jednak brakuje solidnych badań klinicznych, które by to potwierdziły. Tymczasem badania nad ubichinonem, pokazują, że suplementacja ubichinonu, szczególnie w połączeniu z selenem, może znacznie zmniejszyć śmiertelność sercowo-naczyniową u osób z niewydolnością serca. Takie działanie nie zostało odnotowane w przypadku ubichinolu. Co więcej, efektywność ubichinonu osiągnięto przy niższych dawkach w porównaniu do ubichinolu. Te wyniki wskazują, że ubichinon może być bardziej skuteczny w kontekście ochrony serca [2,3]. 

FAQ

Którą formę koenzymu Q10 wybrać: ubichinon czy ubichinol?

Zastanawiasz się, która forma Q10 będzie dla Ciebie lepsza? Ubichinon jest formą utlenioną, która w organizmie przekształca się w aktywny ubichinol. Ubichinol z kolei jest już gotowy do działania, więc organizm może go szybciej wykorzystać. Jeśli jesteś młody i zdrowy, ubichinon może być dobrym wyborem – jest stabilny i przystępniejszy cenowo. Ubichinol natomiast sprawdzi się lepiej, jeśli masz ponad 40 lat lub potrzebujesz intensywniejszego wsparcia antyoksydacyjnego. Natomiast ubichinon jest często polecany dla zdrowia serca, ponieważ odgrywa kluczową rolę w produkcji energii komórkowej. Jest to szczególnie istotne dla funkcjonowania mięśnia sercowego. Wybierz formę, która najlepiej odpowiada Twoim potrzebom zdrowotnym i budżetowi.

Czy ubichinol jest rzeczywiście bardziej przyswajalny?

Ubichinol, jako aktywna forma Q10, jest uważany za łatwiej przyswajalny, szczególnie przez osoby starsze. Organizm nie musi go już przekształcać, więc jest od razu gotowy do użycia. Jeśli masz zdrowy metabolizm, Twój organizm powinien dobrze radzić sobie z przekształcaniem ubichinonu w aktywny ubichinol, dlatego nie zawsze poczujesz różnicę. Dla osób, które potrzebują szybkiego wsparcia antyoksydacyjnego, ubichinol może być jednak lepszym wyborem. Natomiast w przypadku chorób sercowo-naczyniowych lepszym wyborem może okazać się ubichinon. 

Czy suplementy z ubichinolem są warte wyższej ceny?

Ubichinol kosztuje zazwyczaj więcej niż ubichinon ze względu na bardziej skomplikowany proces produkcji i większą podatność na działanie tlenu i światła. Wybierając ubichinol, inwestujesz w gotową do użycia formę Q10, co może być korzystne, jeśli Twój organizm trudniej przekształca ubichinon. Jeśli masz specyficzne potrzeby zdrowotne, ubichinol może być dobrym wyborem. Dla większości zdrowych osób ubichinon jest jednak równie skuteczny, a przy tym bardziej przystępny cenowo.

Jakie składniki mogą wspierać wchłanianie Q10?

Koenzym Q10 lepiej się wchłania, gdy przyjmuje się go z tłuszczem, ponieważ rozpuszcza się w tłuszczach. Wybierając suplement Q10, zwróć uwagę na obecność olejów, takich jak oliwa z oliwek czy olej słonecznikowy – wspierają one przyswajanie. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na suplementy zawierające ekstrakt z czarnego pieprzu (piperynę), który może zwiększyć poziom Q10 we krwi nawet o 30%. Tego typu dodatki mogą pomóc Ci lepiej wykorzystać koenzym Q10.

Czy koenzym Q10 ma skutki uboczne i czy można go stosować codziennie?

Koenzym Q10 jest bezpieczny do codziennego stosowania dla większości osób. Nawet przy wyższych dawkach, do 1200 mg dziennie, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych jest niskie. Jednak w niektórych przypadkach mogą pojawić się łagodne skutki uboczne, takie jak problemy trawienne, bóle głowy czy zmęczenie. Jeśli zaczynasz suplementację, warto zacząć od mniejszych dawek i stopniowo je zwiększać, aby sprawdzić, jak reaguje Twój organizm. Zawsze warto skonsultować suplementację z lekarzem, szczególnie jeśli przyjmujesz leki na receptę.

Zobacz także

• Koenzym Q10 – właściwości, źródła i rola w organizmie
• Jak dbać o skórę i zapobiegać jej starzeniu?
• Antyoksydanty w walce z procesem starzenia: suplementy dla seniorów

Bibliografia

1. Judy WV. The Instability of the Lipid-Soluble Antioxidant Ubiquinol: Part 3-Misleading Marketing Claims. Integr Med (Encinitas). 2021 
2. Fladerer JP, Grollitsch S. Comparison of Coenzyme Q10 (Ubiquinone) and Reduced Coenzyme Q10 (Ubiquinol) as Supplement to Prevent Cardiovascular Disease and Reduce Cardiovascular Mortality. Curr Cardiol Rep. 2023 Dec;25(12):1759-1767.
3. Mortensen SA, Rosenfeldt F, Kumar A, Dolliner P, Filipiak KJ, Pella D, Alehagen U, Steurer G, Littarru GP; Q-SYMBIO Study Investigators. The effect of coenzyme Q10 on morbidity and mortality in chronic heart failure: results from Q-SYMBIO: a randomized double-blind trial. JACC Heart Fail. 2014 Dec;2(6):641-9.

Autor:

Monika Sejbuk

Magister dietetyki

Uwielbia pomagać zmieniać nawyki żywieniowe i tworzyć nowe- zdrowsze. Tworzy innowacyjne spojrzenie na zdrowy tryb życia, który nie jest restrykcyjny a przyjemny.