Różeniec górski (rhodiola rosea) – właściwości, badania oraz stosowanie

Rhodiola rosea jest zieloną rośliną zawierającą liczne bioaktywne składniki. Dzięki nim  uznawana jest za adaptogen, czyli produkt, który pomaga organizmowi zaadaptować się i radzić ze stresem psychicznym i fizycznym. Czym jest Rhodiola rosea Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.

Różeniec górski – co to?

Rhodiola rosea, znana również jako różeniec górski lub złoty korzeń, jest rośliną, która naturalnie rośnie w suchych i piaszczystych glebach. Różeniec górski był wykorzystywany już w tradycyjnej medycynie ludowej do poprawy wytrzymałości w pracy, do zwiększenia odporności na zmęczenie i depresję, w infekcjach i zaburzeniach układu nerwowego. Od dawna uważana za cenną roślinę, Rhodiola rosea właściwości potwierdzane ma licznymi badaniami. 

Rhodiola rosea – działanie

Różeniec górski jest źródłem licznych bioaktywnych substancji, do których można zaliczyć kwasy fenolowe, triterpeny, fenylopropanoidy, flawonoidy i pochodne monoterpenów. Substancje te wykazują szereg korzystnych właściwości, takich jak działanie neuroprotekcyjne, przeciwzapalne, adaptogenne i antyoksydacyjne. Różeniec górski może również wykazywać działanie antydepresyjne i przeciwlękowe. Jak pokazują liczne badania, może on wpływać na stężenie niektórych neuroprzekaźników(takich jak np. serotonina i dopamina), dzięki czemu przyczynia się do poprawy nastroju. 

Rhodiola rosea – zastosowanie

Różeniec dzięki licznym właściwościom znajduje zastosowanie w wielu dolegliwościach. Po pierwsze ekstrakt pozyskany z tej rośliny działa jako adaptogen, który zwiększa odporność organizmu na negatywne czynniki środowiskowe. Dlatego różeniec górski może znaleźć zastosowanie w minimalizacji stresu, wyciszeniu oraz minimalizacji zmęczenia. Dodatkowo zastosowanie różeńca może okazać się pomocne we wsparciu sprawności umysłowej. Stosowanie różeńca górskiego wpływa również na poprawę funkcji poznawczych, do których można zaliczyć zdolność do skupienia uwagi, pamięć krótkotrwałą oraz szybkość odbierania bodźców za pomocą wzroku i słuchu. 

Adaptogen ten znajduje, także zastosowanie w poprawie zdolności do pracy fizycznej. Zawodowi sportowcy od kilkudziesięciu lat wykorzystują tę roślinę w celu zwiększenia wytrzymałości oraz jako wsparcie w szybkiej regeneracji mięśni. Różeniec cechuje się również właściwościami kardioprotekcyjnymi oraz wpływa na zwiększenie płodności. 

Rhodiola rosea – właściwości kardioprotekcyjne:

• może zapobiegać uszkodzeniom serca, które są spowodowane stresem, 
• może obniżać skurczowe ciśnienie krwi i częstość akcji serca, 
• dzięki właściwościom antyoksydacyjnym wpływa na zmniejszenie stanu zapalnego, który może być przyczyną chorób układu sercowo-naczyniowego. 

Rhodiola rosea – właściwości potwierdzone badaniami

Różeniec jest przewodnim tematem wielu prac i badań naukowych. Wszystko za sprawą jego licznych właściwości zdrowotnych, które zostały już zauważone wiele lat temu.  Długotrwałe stosowanie różeńca górskiego w medycynie ludowej i liczne badania spowodowały, że w 2011 roku Europejska Agencja Leków zatwierdziła jego tradycyjne stosowanie jako adaptogen do łagodzenia objawów związanych ze stresem, do których można zaliczyć: zmęczenie, wyczerpanie i ogólne uczucie osłabienia. 

Kilka wniosków z badań, które mogą przemówić za korzyścią ze stosowania różeńca górskiego:

1. Stosowanie ekstraktu z różeńca górskiego w grupie osób w przedziale wieku od 19 do 21 lat wykazało wyraźny efekt przeciwzmęczeniowy w porównaniu do placebo.
2. 8-tygodniowa suplementacja Rhodiola rosea wpływała na złagodzenie objawów wyczerpania, bezsenności, zmęczenia oraz spadku wydolności.
3. W badaniach stwierdzono, że stosowanie różeńca stymuluje receptory noradrenaliny, serotoniny, dopaminy i acetylocholiny w ośrodkowym układzie nerwowym.
4. Krótkotrwała suplementacja dużymi porcjami różeńca zwiększyła średnią prędkość wyciskania ciężarów na ławce.
5. Stosowanie ekstraktu z różeńca górskiego było skuteczne w łagodzeniu stresu pourazowego, lęku, stresu i depresji. 

Rhodiola rosea czy warto stosować? Suplementacja różeńcem górskim może okazać się korzystne dla osób zestresowanych, przewlekle zmęczonych oraz cierpiących na bezsenność. Pamiętaj tylko, aby podczas zakupu produktu zwrócić uwagę czy posiada standaryzację na zawartość składników bioaktywnych, ponieważ dzięki temu masz pewność, że produkt jest najwyższej jakości. 

Zobacz także:

• Cordyceps – badania, właściwości oraz stosowanie
• Ashwagandha — czym jest i jak działa na organizm?
• Zioła ajurwedyjskie

Literatura:

1. Ivanova Stojcheva E, Quintela JC. The Effectiveness of Rhodiola rosea L. Preparations in Alleviating Various Aspects of Life-Stress Symptoms and Stress-Induced Conditions-Encouraging Clinical Evidence. Molecules. 2022 Jun 17;27(12):3902.
2. Shevtsov VA, Zholus BI, Shervarly VI, Vol’skij VB, Korovin YP, Khristich MP, Roslyakova NA, Wikman G. A randomized trial of two different doses of a SHR-5 Rhodiola rosea extract versus placebo and control of capacity for mental work. Phytomedicine. 2003 Mar;10(2-3):95-105.
3. Mao JJ, Xie SX, Zee J, Soeller I, Li QS, Rockwell K, Amsterdam JD. Rhodiola rosea versus sertraline for major depressive disorder: A randomized placebo-controlled trial. Phytomedicine. 2015 Mar 15;22(3):394-9. 
4. Pu WL, Zhang MY, Bai RY, Sun LK, Li WH, Yu YL, Zhang Y, Song L, Wang ZX, Peng YF, Shi H, Zhou K, Li TX. Anti-inflammatory effects of Rhodiola rosea L.: A review. Biomed Pharmacother. 2020 Jan;121:109552.
5. Chen Y, Tang M, Yuan S, Fu S, Li Y, Li Y, Wang Q, Cao Y, Liu L, Zhang Q. Rhodiola rosea: A Therapeutic Candidate on Cardiovascular Diseases. Oxid Med Cell Longev. 2022 Feb 27;2022:1348795. 

Autor:

Monika Sejbuk

Magister dietetyki

Uwielbia pomagać zmieniać nawyki żywieniowe i tworzyć nowe- zdrowsze. Tworzy innowacyjne spojrzenie na zdrowy tryb życia, który nie jest restrykcyjny a przyjemny.