Witamina C – mniej znane fakty

Witamina C pełni wiele istotnych funkcji w organizmie, dzięki czemu cieszy się dużą popularnością. Jakie właściwości ma witamina C? Na co pomaga witamina C? Czy witamina C wpływa na rozrzedzenie krwi? Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule. 

Witamina C – właściwości 

Witamina C, nazywana inaczej kwasem askorbinowym, jest silnym antyoksydantem, dzięki czemu wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu odpornościowego. Antyoksydanty to substancje, które neutralizują wolne rodniki, których nadmiar w organizmie może powodować stan zapalny oraz choroby. Witamina C również zapobiega powstawaniu rakotwórczych nitrozoamin.

Dodatkowo pełni ona funkcję enzymatyczną w syntezie kolagenu i karnityny. Witamina C umożliwia prawidłową syntezę kolagenu, dlatego warto wybierając kolagen, zwrócić uwagę czy również zawiera witaminę C, a jeśli nie, należy rozważyć jej dodatkową suplementację, aby przyjmowanie kolagenu nie poszło na marne. Kwas askorbinowy odgrywa także rolę w przyswajaniu żelaza. To właśnie jego dodatek do posiłku wpływa na zwiększenie zdolności nabłonka jelitowego do przyswajania żelaza oraz przekształca je w formę bardziej przyswajalną przez organizm. Dlatego bardzo ważne jest, aby witamina C znajdowała się w każdym posiłku, szczególnie u osób, które mają problemy z niewystarczającą ilością żelaza w organizmie. Witamina C może także zmniejszać ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Jak pokazują badania, wyższe stężenia witaminy C w osoczu były związane z niższym ryzykiem choroby niedokrwiennej serca i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia. Kwas askorbinowy jest również niezbędny do powstawania komórek odpornościowych, a jego odpowiednia ilość dostarczana do organizmu może trochę skracać czas trwania infekcji. 

Suplementacja witaminą C może również znaleźć zastosowanie w leczeniu i zapobieganiu wystąpienia dny moczanowej. Przyjmowanie witaminy C w ilości 500 mg zapobiegało wystąpieniu ataku dny moczanowej. Witamina C zmniejsza stan zapalny oraz zwiększa wydalanie kwasu moczowego przez nerki, dzięki czemu może być skuteczna we wsparciu leczenia dny moczanowej. 

Witamina C na przebarwienia 

Witamina C jest często wykorzystywana jako składnik kremów, które mają pomóc w redukcji przebarwień. Kwas askorbinowy, dzięki właściwościom antyoksydacyjnym, chroni skórę przed działaniem wolnych rodników, które mogłyby być jedną z przyczyn przebarwień. Dodatkowo witamina C blokuje aktywność enzymu, który bierze udział w produkcji melaniny. Melanina jest naturalnym pigmentem, który odpowiada za koloryt skóry. Jej nadmierne odkładanie się może być przyczyną powstawania przebarwień. Dlatego korzystanie z kremów zawierających witaminę C może zmniejszać powstawanie przebarwień. Dodatkowo witamina C może rozjaśniać skórę i zmniejszać już istniejące przebarwienia. 

Czy witamina C wpływa na rozrzedzenie krwi?

Nie ma jednoznacznych dowodów naukowych, które potwierdzałyby, że witamina C wpływa na rozrzedzanie krwi. Mimo wszystko osoby, które mają problemy z krzepliwością, przed zastosowaniem suplementu z witaminą C, powinny skonsultować to z specjalistą. 

Witamina C – występowanie

Witamina C występuje naturalnie w żywności pochodzenia roślinnego. Do jej najlepszych źródeł można zaliczyć niektóre warzywa oraz owoce. Dużo mówi się o wysokiej zawartości witaminy C w owocach cytrusowych, jednak o wiele większą jej zawartość mają czarne porzeczki, rokitnik, dzika róża i szczypiorek. Do innych jej dobrych źródeł, można zaliczyć owoce jagodowe (jagody, jeżyny, truskawki, maliny, wszystkie odmiany porzeczek, borówki), paprykę, brokuły i natkę pietruszki. 

Jak uniknąć strat witaminy C?

Pomimo tego, że witaminę C możemy znaleźć w wielu warzywach i owocach, to jest ona bardzo nietrwała. Oznacza to, że wiele czynników wpływa na zmniejszenie jej zawartości w produkcie. Do czynników, które mają wpływ na straty witaminy C, należy zaliczyć:

• wysoką temperaturę (gotowanie, pieczenie, smażenie), 
• promieniowanie UV, 
• dostęp tlenu (pokrojone produkty będą szybciej tracić witaminę C), 
• długi czas przechowywania, 
• światło, 
• niektóre enzymy. 

Dlatego, aby zachować jak największą zawartość witaminy C w produktach, należy:

• przechowywać je w chłodnym i zaciemnionym miejscu, 
• nie przechowywać produktów zbyt długo od daty zbioru lub je szybko zamrozić, 
• owoce i warzywa zamykać w szczelnie zamkniętych pojemnikach bez dostępu do tlenu, 
• pokrojone warzywa na sałatki szybko łączyć z sosem, który będzie zmniejszać dostęp do tlenu, 
• unikać długotrwałej obróbki produktów, które są źródłem witaminy C. 

Więcej na ten temat przeczytasz w artykule “Niedobór witaminy C – objawy i skutki“.

Czy warto suplementować witaminę C?

Zapotrzebowanie na witaminę C, jak i na każdą inną witaminę (poza witaminą D), i składnik mineralny jesteśmy w stanie pokryć wraz z dietą. Niestety, nie zawsze nasza dieta jest idealna i zawiera odpowiednie proporcje wszystkich składników. Dodatkowo niektóre osoby mają zwiększone zapotrzebowanie na niektóre składniki, np. witaminy antyoksydacyjne. Dlatego suplementację witaminą C należy zaplanować indywidualnie. Na rynku dostępne są suplementy z witaminą C, która została pozyskana z naturalnych źródeł np. z cytrusów, aceroli lub dzikiej róży, dzięki czemu mamy pewność, że wykorzystujemy najlepsze dostępne rozwiązania, które wpłyną korzystnie na zdrowie organizmu. 

Zobacz także:

• Jak rozpoznać niedobory witamin i minerałów?
• Kwasy Omega 3 – rola w organizmie, źródła w diecie
• Kwas masłowy (maślan sodu) – co to jest i czy warto stosować?

Literatura:

1. Doseděl M, Jirkovský E, Macáková K, Krčmová LK, Javorská L, Pourová J, Mercolini L, Remião F, Nováková L, Mladěnka P, On Behalf Of The Oemonom. Vitamin C-Sources, Physiological Role, Kinetics, Deficiency, Use, Toxicity, and Determination. Nutrients. 2021 Feb 13;13(2):615. 
2. Carr AC, Maggini S. Vitamin C and Immune Function. Nutrients. 2017 Nov 3;9(11):1211.
3. Choi HK, Gao X, Curhan G. Vitamin C intake and the risk of gout in men: a prospective study. Arch Intern Med. 2009 Mar 9;169(5):502-7.

Autor:

Monika Sejbuk

Magister dietetyki

Uwielbia pomagać zmieniać nawyki żywieniowe i tworzyć nowe- zdrowsze. Tworzy innowacyjne spojrzenie na zdrowy tryb życia, który nie jest restrykcyjny a przyjemny.