Adaptogeny mają na celu pomóc organizmowi z radzeniem sobie ze stresem oraz przeciwdziałać jego skutkom. Dodatkowo adaptogeny wykazują również inne właściwości, które są specyficzne dla konkretnego rodzaju. Jak wybrać odpowiedni adaptogen? Czy adaptogeny można łączyć? Gdzie znaleźć adaptogeny? Na te pytania i wiele innych znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule. 

Czy adaptogeny można łączyć?

Adaptogeny to grupa substancji naturalnych, których celem jest pomoc organizmowi z radzeniem sobie ze stresem fizycznym, psychicznym i środowiskowym. Do grupy tych produktów można zaliczyć między innymi zioła, grzyby i owoce. Różnorodność adaptogenów sprawia, że wszystkie wykazują nieco inne właściwości, a ich stosowanie może przynosić odmienne efekty. 

Zaczynając drogę z adaptogenami, warto wybrać jeden rodzaj. Dzięki temu po regularnym stosowaniu możesz mieć pewność, czy to właśnie ten konkretny adaptogen przyniósł zamierzony efekty. Natomiast gdy zaczynasz od kilku adaptogenów naraz, możesz nie być pewny, który z nich najlepiej oddziałuje na Twój organizm. Natomiast kiedy już miałeś styczność z adaptogenami, możesz śmiało je łączyć, ponieważ mają one różne korzystne właściwości dla organizmu. Przykładowo możesz połączyć żeń-szeń z bacopa monnieri, ponieważ dzięki nim doświadczysz lepszego samopoczucia, zwiększonej odporności na stres oraz wesprzesz funkcje układu nerwowego i pamięć. 

Jak wybrać odpowiedni adaptogen? 

Wybór odpowiedniego adaptogenu może być prosty, o ile poznasz ich właściwości. Pierwszą rzeczą, o której powinieneś wiedzieć to, że nie ma unikatowych adaptogenów dla kobiet oraz adaptogenów dla mężczyzn. Ich wybór powinien być zależny od Twojego stanu zdrowia i efektu jakby chciałbyś osiągnąć. 

Adaptogeny na stres 

Pierwszą i największą grupą adaptogenów są te, które pomagają organizmowi radzić sobie ze stresem.  Ich regularne stosowanie ma pomóc organizmowi w neutralizacji stresu – zarówno fizycznego, psychicznego oraz środowiskowego. Dlatego adaptogeny na stres znajdują zastosowanie nie tylko u osób, które doświadczają dużo napięcia psychicznego, ale również tych, którzy regularnie ćwiczą oraz są narażeni na niesprzyjające warunki środowiska (np. wysoka temperatura, zanieczyszczenia powietrza, hałas). Do tej grupy adaptogenów zaliczane są między innymi: ashwagandha (inaczej żeń-szeń indyjski), rhodiola rosea i jagody goji. 

Adaptogeny na odchudzanie

Kolejną grupę adaptogenów, którą można wyróżnić są produkty, które wspierają redukcję masy ciała. Adaptogeny mogą wspierać odchudzanie poprzez redukcję stresu, zwiększenie energii, a także wpływ na metabolizm i produkcję hormonów. Do adaptogenów, które wykazują korzystne działanie przy odchudzaniu, można zaliczyć:

• kurkumę, które wspomaga regulować stężenie glukozy i insuliny we krwi oraz ma silne właściwości przeciwzapalne, 
• cynamon, który pomaga w regulacji stężenia glukozy, ma działanie przeciwzapalne i pomaga kontrolować apetyt, 
• ashwagandhę, która wspiera regenerację organizmu, zwiększa odporność na stres i utrzymuje prawidłowy poziom energii, 
• rhodiola rosea, która zmniejsza uczucie zmęczenia i dodaje energii.

Adaptogeny na energię

Adaptogeny na energię mają na celu poprawić wydolność organizmu i zadbać o stały poziom energii przez cały dzień. Dlatego, jeśli czujesz się zmęczony już w drugiej połowie dnia, to mogą one być świetnym rozwiązaniem. Pamiętaj tylko, że brak energii może także wynikać z problemów zdrowotnych, których nie należy bagatelizować. Do grupy adaptogenów, które dodają energii, zalicza się:

• ashwagandhę, 
• rhodiola rosea, 
• eleutherococcus senticosus, 
• bacopa monnieri. 

Adaptogeny na libido

Adaptogeny mogą również być używane w celu wsparcia zdrowia seksualnego i poprawy libido. Produkty te, poza redukcją stresu, mogą także wspierać równowagę hormonalną w organizmie, działać jak afrodyzjak oraz wspierać regenerację organizmu. Do adaptogenów korzystnie wpływających na libido, można zaliczyć:

• lepidium meyenii, 
• ashwagandhę. 

Adaptogeny na pamięć 

Kolejną grupą adaptogenów, która w dzisiejszych czasach jest potrzebna zarówno osobom starszym jak i młodszym, to adaptogeny wspierające pamięć. Niestety wszechobecny stres i natłok informacji jest częstą przyczyną przebodźcowania organizmu, problemów z koncteracją oraz zapamiętywaniem. Do adaptogenów, które wpływają korzystnie na pamięć, można zaliczyć:

• bacopa monnieri, 
• ashwagandhę, 
• rhodiola rosea. 

Adaptogeny na depresję 

Adaptogeny mogą również znaleźć zastosowanie w leczeniu wspomagającym depresji. Mimo wszystko należy pamiętać, że jest to poważna choroba i suplementy stanowią wsparcie uzupełniające leczenie, ponieważ podstawą są zalecenia specjalisty. Do adaptogenów, które mogą pomóc w redukcji stresu i wsparciu układu nerwowego, można zaliczyć:

• rhodiola rosea, 
• ashwagandhę. 

Jak łączyć adaptogeny z innymi suplementami? 

Komponując swoją codzienną suplementację, poza adaptogenami, możemy także uzupełniać dietę o inne składniki, takie jak np. witaminy i składniki mineralne. Niekiedy działanie witamin i składników mineralnych będzie wpływało korzystnie na działanie adaptogenów i będziemy mogli zauważyć lepszy efekt. Przykładowo witaminy z grupy B wywierają korzystny wpływ na układ nerwowy. Ich niedobór może być przyczyną gorszej koncentracji, zmęczenia i braku energii. Jeśli połączymy suplementację adaptogenu, który wspiera układ nerwowy i brakujących witamin z grupy B, może szybciej spodziewać się zamierzonego efektu. 

Wybierając adaptogeny, warto zwrócić uwagę na to, czy posiadają standaryzację, ponieważ dzięki temu mamy pewność, że składnik aktywny, którego poszukujemy na pewno jest zawarty w produkcie. Standaryzacja nie sprawia, że produkt zawiera tylko i wyłącznie jeden określony składnik, ale potwierdza nam, że zawiera go w jakieś określonej ilości. 

Podsumowanie 

Adaptogeny warto wprowadzić do swojej codziennej rutyny, jeśli jesteś stale narażony na stres lub chcesz wesprzeć funkcjonowanie organizmu. Odpowiedni dobór adaptogenu może znacznie poprawić wydolność organizmu i ułatwić adaptację do niesprzyjających warunków. 

Zobacz także:

Dobry skład suplementu diety – czyli jaki?

Zioła ajurwedyjskie

Dieta na depresję – czy naprawdę może pomóc?

Literatura:

1. Sánchez IA, Cuchimba JA, Pineda MC, Argüello YP, Kočí J, Kreider RB, Petro JL, Bonilla DA. Adaptogens on Depression-Related Outcomes: A Systematic Integrative Review and Rationale of Synergism with Physical Activity. Int J Environ Res Public Health. 2023 Mar 28;20(7):5298. 
2. Dhanjal DS, Bhardwaj S, Sharma R, Bhardwaj K, Kumar D, Chopra C, Nepovimova E, Singh R, Kuca K. Plant Fortification of the Diet for Anti-Ageing Effects: A Review. Nutrients. 2020 Sep 30;12(10):3008.
3. Speers AB, Cabey KA, Soumyanath A, Wright KM. Effects of Withania somnifera (Ashwagandha) on Stress and the Stress- Related Neuropsychiatric Disorders Anxiety, Depression, and Insomnia. Curr Neuropharmacol. 2021;19(9):1468-1495. 
4. Sánchez IA, Cuchimba JA, Pineda MC, Argüello YP, Kočí J, Kreider RB, Petro JL, Bonilla DA. Adaptogens on Depression-Related Outcomes: A Systematic Integrative Review and Rationale of Synergism with Physical Activity. Int J Environ Res Public Health. 2023 Mar 28;20(7):5298. 
5. Ivanova Stojcheva E, Quintela JC. The Effectiveness of Rhodiola rosea L. Preparations in Alleviating Various Aspects of Life-Stress Symptoms and Stress-Induced Conditions-Encouraging Clinical Evidence. Molecules. 2022 Jun 17;27(12):3902. 
6. Todorova V, Ivanov K, Delattre C, Nalbantova V, Karcheva-Bahchevanska D, Ivanova S. Plant Adaptogens-History and Future Perspectives. Nutrients. 2021 Aug 20;13(8):2861.

Autor:

Monika Sejbuk

Magister dietetyki

Uwielbia pomagać zmieniać nawyki żywieniowe i tworzyć nowe- zdrowsze. Tworzy innowacyjne spojrzenie na zdrowy tryb życia, który nie jest restrykcyjny a przyjemny.