Choroba Hashimoto – jak skutecznie ją leczyć?

Ciągle czujesz zmęczenie, mimo że śpisz wystarczająco długo? Zmagasz się z suchą skórą i wypadającymi włosami? Przybierasz na wadze, choć dbasz o dietę? To mogą być objawy Hashimoto – choroby, która dotyka coraz więcej osób. Dowiedz się, jak skutecznie ją leczyć, jakie badania warto wykonać i jak dieta oraz styl życia mogą wspierać Twoją tarczycę.

Hashimoto – co to za choroba?

Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje własne komórki tarczycy. W efekcie gruczoł tarczycy ulega stopniowemu uszkodzeniu, a jego zdolność do produkcji hormonów maleje. Konsekwencją jest niedoczynność tarczycy, która wpływa na metabolizm, poziom energii i funkcjonowanie całego organizmu.

Przyczyny Hashimoto nie są do końca poznane, ale wyróżnia się kilka czynników, które mogą wpływać na rozwój choroby:

• Genetyka – jeśli ktoś w Twojej rodzinie choruje na Hashimoto lub inne choroby autoimmunologiczne, ryzyko zachorowania wzrasta.
• Stres i zmiany hormonalne – przewlekły stres, ciąża, menopauza czy inne zaburzenia hormonalne często wywołują objawy choroby.
• Niedobory składników odżywczych – szczególnie selenu, witaminy D, żelaza czy cynku.
• Czynniki środowiskowe – zanieczyszczenia, nadmierne spożycie jodu lub niektóre infekcje wirusowe mogą uruchomić reakcję autoimmunologiczną.

Hashimoto rozwija się powoli, przez co trudno je zdiagnozować we wczesnym stadium. Niepokojące objawy często są bagatelizowane lub mylone z innymi dolegliwościami. Dlatego tak ważne jest zrozumienie choroby i podjęcie odpowiednich kroków, które wspierają pracę tarczycy.

Hashimoto – objawy, które łatwo przeoczyć

Objawy Hashimoto rozwijają się stopniowo i często są bagatelizowane, szczególnie na początku choroby. Wiele z nich można pomylić ze zmęczeniem, stresem czy naturalnym spowolnieniem metabolizmu. Warto jednak być czujnym i zwrócić uwagę na sygnały, które wysyła organizm.

Najczęściej pojawia się przewlekłe zmęczenie, które nie mija nawet po długim odpoczynku. Towarzyszy mu brak energii, senność i uczucie osłabienia. Innym sygnałem jest przyrost masy ciała, który występuje mimo zdrowej diety i aktywności fizycznej. Spowolniony metabolizm sprawia, że organizm trudniej spala kalorie.

Sucha, szorstka skóra oraz wypadające, łamliwe włosy to kolejne objawy, które często przypisuje się złej pielęgnacji. Warto jednak pamiętać, że tarczyca ma duży wpływ na wygląd skóry i włosów. Dodatkowo u osób z Hashimoto mogą pojawić się obrzęki twarzy i kończyn oraz uczucie chłodu, nawet w ciepłych pomieszczeniach.

Hashimoto wpływa również na samopoczucie psychiczne. Często pojawiają się problemy z koncentracją, zapominanie oraz obniżony nastrój. To tzw. „mgła mózgowa”, która utrudnia codzienne funkcjonowanie i wykonywanie obowiązków.

Objawy Hashimoto są różne u każdej osoby, dlatego łatwo je przeoczyć lub pomylić z innymi problemami zdrowotnymi. Jeśli zauważasz u siebie kilka z wymienionych dolegliwości, warto wykonać badania i skonsultować się z lekarzem.

Jakie badania na Hashimoto warto wykonać?

Prawidłowa diagnoza Hashimoto wymaga wykonania kilku badań, które pozwolą ocenić stan tarczycy i poziom hormonów w organizmie. Jeśli podejrzewasz u siebie Hashimoto, warto zacząć od podstawowych testów zleconych przez lekarza.

Pierwszym krokiem jest badanie TSH (hormonu tyreotropowego). Podwyższone stężenie TSH sugeruje, że tarczyca nie pracuje prawidłowo, co jest typowe dla niedoczynności wywołanej Hashimoto. Kolejnym krokiem są badania poziomu FT4 i FT3, czyli wolnych hormonów tarczycy. Pozwalają one ocenić, jak tarczyca funkcjonuje w danym momencie.

Kluczowe dla rozpoznania Hashimoto są przeciwciała przeciwtarczycowe:

• anty-TPO – przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej, które są podwyższone w tej chorobie,
• anty-TG – przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie, często występujące u osób z Hashimoto.

Dodatkowo lekarz może zlecić USG tarczycy, aby ocenić strukturę gruczołu. Charakterystyczne dla Hashimoto są zmiany w echogeniczności, zmniejszenie objętości tarczycy oraz obecność ognisk zwłóknień. USG jest nieinwazyjnym i dokładnym narzędziem, które pomaga potwierdzić diagnozę.

Warto również sprawdzić stężenie witaminy D, selenu, żelaza i ferrytyny, ponieważ ich niedobory często towarzyszą Hashimoto i mogą nasilać objawy choroby.

Regularne badania pozwalają nie tylko na diagnozę, ale także na monitorowanie skuteczności leczenia. Jeśli masz objawy wskazujące na Hashimoto, zgłoś się do lekarza i poproś o skierowanie na odpowiednie testy.

Hashimoto – leczenie

Leczenie Hashimoto polega głównie na uzupełnianiu brakujących hormonów tarczycy oraz wspieraniu organizmu odpowiednim stylem życia. Proces ten wymaga systematyczności i regularnych badań kontrolnych, które pozwolą dostosować terapię do Twoich potrzeb.

Podstawą leczenia jest farmakoterapia, czyli przyjmowanie syntetycznego hormonu tarczycy – lewotyroksyny. Lek przyjmuje się codziennie rano, na czczo, aby zapewnić jego skuteczne wchłanianie. Dawka leku jest dobierana indywidualnie na podstawie wyników badań, głównie TSH i FT4. Regularne badania są niezbędne, ponieważ zbyt niska lub zbyt wysoka dawka może nie przynosić oczekiwanych efektów.

Poza leczeniem farmakologicznym warto skupić się na zdrowym stylu życia. Dieta, aktywność fizyczna oraz unikanie stresu mają ogromne znaczenie w łagodzeniu objawów Hashimoto. Suplementacja witamin i minerałów, takich jak witamina D, selen czy cynk, wspiera pracę tarczycy i układu odpornościowego.

Pamiętaj, że Hashimoto to choroba przewlekła. Chociaż nie da się jej całkowicie wyleczyć, odpowiednie leczenie pozwala kontrolować objawy i cieszyć się dobrą jakością życia.

Dieta przy Hashimoto – co jeść, a czego unikać?

Odpowiednia dieta odgrywa istotną rolę w łagodzeniu objawów Hashimoto i wspieraniu pracy tarczycy. Wybierając właściwe produkty, możesz zmniejszyć stan zapalny w organizmie, poprawić metabolizm i samopoczucie.

Co warto jeść przy Hashimoto?
Postaw na produkty bogate w składniki odżywcze, które wspierają tarczycę:

• Tłuste ryby (łosoś, makrela, sardynki) – dostarczają kwasów omega-3 o działaniu przeciwzapalnym.
• Warzywa, szczególnie zielone liściaste, jak szpinak czy jarmuż, które są źródłem witamin i składników mineralnych.
• Kasze, np. jaglana, gryczana i quinoa – są lekkostrawne i wspierają metabolizm.
• Orzechy brazylijskie – zawierają selen, który wpływa na prawidłową pracę tarczycy.
• Owoce o niskim indeksie glikemicznym, takie jak borówki, jabłka i kiwi, które dostarczają antyoksydantów.

Czego unikać w diecie przy Hashimoto?
Pewne produkty mogą nasilać objawy i zaburzać wchłanianie hormonów:

• Przetworzona żywność i cukry proste – sprzyjają stanom zapalnym i przybieraniu na wadze.
• Fast food i smażone potrawy – obciążają układ trawienny i metabolizm.

Warto również ograniczyć nadmiar jodu, który może dodatkowo stymulować układ odpornościowy. Dieta przy Hashimoto powinna być różnorodna, zbilansowana i bogata w witaminy oraz składniki mineralne. Warto skonsultować się z dietetykiem, aby dostosować ją do Twoich indywidualnych potrzeb.

Jak schudnąć przy Hashimoto?

Utrata wagi przy Hashimoto bywa wyzwaniem, ponieważ spowolniony metabolizm sprawia, że organizm trudniej spala kalorie. Odpowiednie podejście do diety, aktywności fizycznej i stylu życia może jednak pomóc Ci skutecznie schudnąć i poprawić samopoczucie.

Skup się na zdrowej diecie. Jedz regularne, zbilansowane posiłki, które stabilizują stężenie glukozy we krwi. Unikaj przetworzonej żywności, cukrów prostych i nadmiaru węglowodanów. Postaw na białko z chudego mięsa, ryb i roślin strączkowych oraz tłuszcze roślinne, takie jak oliwa z oliwek i awokado. Włącz do jadłospisu warzywa o niskim indeksie glikemicznym i bezglutenowe kasze, np. jaglaną czy gryczaną.

Zadbaj o aktywność fizyczną. Regularne, umiarkowane ćwiczenia wspierają metabolizm i pomagają zredukować masę ciała. Wybieraj aktywności takie jak spacery, pływanie, joga czy pilates. Unikaj bardzo intensywnych treningów, które mogą dodatkowo obciążyć organizm i nasilić zmęczenie.

Wysypiaj się i redukuj stres. Sen i regeneracja odgrywają ważną rolę w kontroli masy ciała. Brak snu wpływa na gospodarkę hormonalną i może prowadzić do nadmiernego apetytu. Warto też pracować nad redukcją stresu, ponieważ kortyzol – hormon stresu – spowalnia metabolizm i sprzyja odkładaniu tłuszczu.

Schudnięcie przy Hashimoto wymaga czasu, cierpliwości i konsekwencji. Regularne badania oraz współpraca z lekarzem lub dietetykiem pomogą Ci osiągnąć najlepsze efekty.

Badania nad Hashimoto

Dieta odgrywa istotną rolę w łagodzeniu objawów Hashimoto i wspieraniu pracy tarczycy. Badania wskazują, że eliminacja niektórych pokarmów oraz spożywanie produktów bogatych w selen, cynk i witaminę D mogą korzystnie wpłynąć na przebieg choroby. Coraz więcej uwagi poświęca się wpływowi mikrobiomu jelitowego oraz roli probiotyków i prebiotyków. Indywidualne dostosowanie diety może znacząco poprawić jakość życia pacjenta. Dlatego poznaj kilka faktów na ten temat, które można znaleźć w badaniach naukowych:

1. Selen to mikroelement, który wspiera zdrowie tarczycy, chroniąc jej komórki przed stresem oksydacyjnym i wspomagając konwersję hormonów tarczycowych. Naturalne źródła selenu obejmują orzechy brazylijskie, ryby morskie, jajka i pełnoziarniste produkty zbożowe. Badania sugerują, że selen może pomóc w redukcji przeciwciał anty-TPO, co jest istotne w kontekście Hashimoto. Zanim jednak sięgniesz po suplementy, warto sprawdzić stężenie selenu w organizmie, ponieważ zarówno niedobór, jak i nadmiar tego pierwiastka mogą być szkodliwe. Regularne spożywanie produktów bogatych w selen w ramach zrównoważonej diety to bezpieczny sposób wspierania zdrowia tarczycy [1]. 
2. Dieta śródziemnomorska, bogata w zdrowe tłuszcze, warzywa, owoce, ryby i produkty pełnoziarniste, jest znana ze swojego działania przeciwzapalnego. W chorobie Hashimoto, która charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym tarczycy, ten model żywienia może pomóc w łagodzeniu procesu autoimmunologicznego. Kwasy omega-3 obecne w tłustych rybach, takich jak łosoś i sardynki, wspierają redukcję stanu zapalnego, chroniąc komórki tarczycy przed uszkodzeniami. Antyoksydanty zawarte w oliwie z oliwek, orzechach i owocach, takich jak jagody czy cytrusy, mogą wspierać równowagę oksydacyjną w organizmie. Regularne stosowanie diety śródziemnomorskiej nie tylko wspiera zdrowie tarczycy, ale również pomaga w poprawie ogólnego samopoczucia [2]. 
3. Dieta bezglutenowa w chorobie Hashimoto powinna być stosowana jedynie wtedy, gdy istnieją wyraźne wskazania, takie jak współwystępowanie celiakii lub potwierdzona nietolerancja glutenu. Obecnie brak jest jednoznacznych dowodów naukowych na to, że eliminacja glutenu jest korzystna dla wszystkich osób z Hashimoto. Niesłuszne wykluczanie glutenu z diety może prowadzić do niedoborów składników odżywczych, takich jak błonnik, witaminy z grupy B czy żelazo. Decyzję o wprowadzeniu diety bezglutenowej należy podejmować w porozumieniu z lekarzem i dietetykiem, aby zapewnić odpowiednią równowagę żywieniową. U osób bez wskazań dieta oparta na zrównoważonym jadłospisie przynosi równie korzystne efekty w zarządzaniu chorobą Hashimoto [3]. 

FAQ

Jakie badania wykonać, aby zdiagnozować Hashimoto?

Podstawą diagnozy Hashimoto są badania krwi, które obejmują TSH, FT3, FT4 oraz przeciwciała anty-TPO i anty-TG. Podwyższone TSH i obecność przeciwciał wskazują na chorobę autoimmunologiczną tarczycy. Dodatkowo warto wykonać USG tarczycy, które pokazuje jej strukturę i ewentualne zmiany. Regularne badania pozwalają monitorować stan zdrowia i skuteczność leczenia.

Co jeść przy Hashimoto, aby złagodzić objawy?

Dieta przy Hashimoto powinna być bogata w składniki odżywcze, takie jak selen, cynk, witamina D i kwasy omega-3. Warto sięgać po tłuste ryby, orzechy brazylijskie, warzywa liściaste i kasze bezglutenowe. Unikaj glutenu, soi, przetworzonej żywności i nadmiaru cukru, które mogą nasilać stan zapalny w organizmie.

Dlaczego przy Hashimoto trudno schudnąć?

Hashimoto spowalnia metabolizm, przez co organizm spala mniej kalorii, nawet przy diecie i aktywności fizycznej. Niedobór hormonów tarczycy wpływa na odkładanie się tkanki tłuszczowej i zatrzymywanie wody. Skuteczne odchudzanie wymaga regularnych posiłków, diety o niskim indeksie glikemicznym oraz umiarkowanej aktywności fizycznej.

Czy Hashimoto można wyleczyć całkowicie?

Hashimoto to choroba przewlekła, której nie można całkowicie wyleczyć. Jednak dzięki leczeniu farmakologicznemu i odpowiednim zmianom stylu życia można skutecznie kontrolować objawy, poprawić samopoczucie i zahamować postęp choroby. Kluczowe jest regularne monitorowanie stanu tarczycy i dostosowanie leczenia.

Jak stres wpływa na Hashimoto?

Stres osłabia układ odpornościowy i może nasilać reakcję autoimmunologiczną, co pogłębia objawy Hashimoto. Przewlekłe napięcie prowadzi do wzrostu kortyzolu, który zaburza pracę tarczycy i metabolizm. Warto wprowadzić techniki relaksacyjne, takie jak joga, medytacja czy spacery, aby obniżyć poziom stresu i wspierać organizm.

Zobacz także

Choroba Hashimoto (autoimmunologiczne zapalenie tarczycy) – objawy, profilaktyka i leczenie

Czy można łączyć cynk i selen?

Selen – właściwości i źródła w diecie, niedobór, nadmiar selenu

Bibliografia

1. Mikulska AA, Karaźniewicz-Łada M, Filipowicz D, Ruchała M, Główka FK. Metabolic Characteristics of Hashimoto’s Thyroiditis Patients and the Role of Microelements and Diet in the Disease Management-An Overview. Int J Mol Sci. 2022 Jun 13;23(12):6580.
2. Ülker MT, Çolak GA, Baş M, Erdem MG. Evaluation of the effect of gluten-free diet and Mediterranean diet on autoimmune system in patients with Hashimoto’s thyroiditis. Food Sci Nutr. 2023 Nov 20;12(2):1180-1188.
3. Szczuko M, Syrenicz A, Szymkowiak K, Przybylska A, Szczuko U, Pobłocki J, Kulpa D. Doubtful Justification of the Gluten-Free Diet in the Course of Hashimoto’s Disease. Nutrients. 2022 Apr 21;14(9):1727.

Autor:

Monika Sejbuk

Magister dietetyki

Uwielbia pomagać zmieniać nawyki żywieniowe i tworzyć nowe- zdrowsze. Tworzy innowacyjne spojrzenie na zdrowy tryb życia, który nie jest restrykcyjny a przyjemny.