Przegląd organizmu – 8 najważniejszych badań, które warto robić co roku

Wiosna jest idealną porą roku na wykonanie wszystkich niezbędnych badań. Profilaktyczne badania umożliwiają nam sprawdzenie nie tylko czy mamy niedobory pokarmowe, ale również czy w organizmie nie rozwija się choroba, której objawów jeszcze nie odczuwamy. Dzięki temu mamy możliwość szybkiej reakcji i często całkowitego wyleczenie. 

Jak sprawdzić czego brakuje w organizmie?

Najlepszym sposobem na wykrycie niedoborów w organizmie jest wykonanie badań. Jeśli odczuwasz gorsze samopoczucie, wzmożoną senność i zmęczenie, to dobrym moment, aby udać się do specjalisty po skierowanie na badania. Dzięki temu możesz sprawdzić, czy te objawy są spowodowane niedoborami w organizmie. Poza badaniami krwi warto wykonać badanie moczu, kału i raz na 3-5 lat USG jamy brzusznej. Dzięki regularnej profilaktyce jesteś w stanie zapobiegać chorobom i wcześnie je wykryć. 

Jakie badania powinno się robić co roku?

Badania, które warto wykonywać minimum raz do roku to ogólne badania profilaktyczne. Zaliczyć do nich możemy:

• morfologię krwi (dzięki niej możesz ustalić, czy w organizmie nie toczy się stan zapalny oraz, czy nie brakuje Ci witamin i składników mineralnych niezbędnych do produkcji krwinek czerwonych), 
• enzymy wątrobowe (oznaczenie ich umożliwia określenie zdrowia wątroby),
• stężenie TSH (badanie TSH służy do oceny funkcjonowania tarczycy), 
• OB i CRP (ich oznaczenie umożliwia określenie czy w organizmie nie rozwija się stan zapalny, którego powodem może być poważna choroba),
• glukoza i insulina (ocena gospodarki węglowodanowej),
• kreatynina (określenie funkcjonowania nerek), 
• badanie ogólne moczu, 
• badanie ogólne kału. 

Jakie badania powinno się wykonywać co roku u dzieci?

Badania, które warto wykonać u dzieci, obejmują ogólne badania krwi, które zostały opisane już wyżej, ale również badanie wzrostu, masy ciała i innych wskaźników, które umożliwią ocenę czy dziecko rozwija się prawidłowo. Nie należy zapominać również o regularnych przeglądach stomatologicznych. Wykonywanie regularnych badań u dzieci uczy je regularności oraz pozwala na zbudowanie zdrowych nawyków. 

Jakie badania warto wykonać na wiosnę? 

Wiosna jest dobrym momentem, aby ocenić czy w organizmie nie rozwinęły się niedobory pokarmowe. Niestety zima jest okresem, w którym często wybieramy bardziej przetworzone dania, które zawierają niewielkie ilości świeżych warzyw i owoców. Dodatkowo mamy niewielką możliwość przebywania na słońcu. Dlatego wiosna jest dobrym czasem, aby wykonać oznaczenie stężeń:

• żelaza i ferrytyny (szczególnie jeśli jesteś ospały, zmęczony, masz wahania nastroju, jest Ci zimno i masz problemy z koncentracją), 
• witaminy B12 (szczególnie jeśli jesteś na diecie wegańskiej i wegetariańskiej), 
• witaminy B9 (najlepszymi źródłami witaminy B9 są zielone warzywa, których podaż zimą jest zazwyczaj znacznie niższa), 
• witaminy D (80% witaminy D jest wytwarzane na drodze syntezy skórnej, a niestety w naszej szerokości geograficznej nie ma możliwości syntezy odpowiedniej ilości tej witaminy w okresie od września do maja. Dlatego zaleca się suplementację witaminą D w tym okresie, w ilości 2 tysięcy jednostek lub 4 tysięcy jednostek dla osób z nadmierną masą ciała),
• badania ginekologiczne i urologiczne. 

Pamiętaj, że złe samopoczucie, ospałość, zmęczenie i gorszy humor mogą być objawami choroby i/lub niedoborów pokarmowych. Wykonywanie regularnych badań powinno być nieodłącznym elementem profilaktyki i dbania o zdrowie. Dlatego, jeśli zauważasz zmiany w swoim organizmie, które się utrzymują lub nasilają, powinieneś skonsultować się z lekarzem, który zleci Ci wykonanie odpowiednich badań. Jeśli na przestrzeni ostatniego roku czułeś się zmęczony, spałeś dłużej niż zazwyczaj i miewałeś problemy z utrzymanie odpowiedniej wagi,. to takie objawy mogą wskazywać na zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy. Dlatego warto w takim przypadku wykonać oznaczenie stężenia TSH, fT3 i fT4. Zbyt wysokie stężenie TSH może świadczyć o niedoczynności tarczycy, natomiast stężenia hormonów fT4 i fT3 mogą pomóc Ci w ustaleniu przyczyny gorszego samopoczucia. 

Badania na niedobory witamin

Kolejnymi badania, które warto wykonywać profilaktycznie, a w szczególności, kiedy mamy gorsze samopoczucie, to badania na niedobory witamin. Objawami, które mogą wskazywać na niedobory poszczególnych witamin i składników mineralnych są:

• ospałość, gorsze samopoczucie, wzmożona męczliwość, bladość skóry, problemy z koncentracją i zapamiętywaniem, gorsza odporność – niedobór witaminy B9 i żelaza;
• podobne objawy jak przy niedoborze witaminy B9 i żelaza oraz zaburzenia neurologiczne (wymioty, biegunka, zaburzenia smaku, brak łaknienia, zaburzenia czucia, zmiany na języku) – niedobór witaminy B12;
• senność, ból głowy, problemy z koncentracją, gorsza odporność – niedobór witaminy D;
• ból głowy, skurcze, zmęczenie, niedobór apetytu, problemy z gospodarką węglowodanową – niedobór magnezu; 
• ból głowy, apatia, skurcze – niedobór potasu.

Profilaktyka nowotworów – jakie badania wykonać?

Kolejnym aspektem dbania o zdrowie jest profilaktyka nowotworów. Aktualnie nowotwory są drugą przyczyną zgonów w krajach wysokorozwiniętych, a ich wczesne wykrycie znacząco zwiększa szanse na wyzdrowienie. Do badań, jakie warto wykonać, zalicza się:

• samobadanie piersi (wykonywane minimum raz w miesiącu),
• mammografia, 
• kolonoskopia i gastroskopia, 
• badanie cytologiczne szyjki macicy i USG transwaginalne, 
• badania urologiczne, 
• oznaczenie stężenia PSA (oznaczenie stężenia PSA pozwala na wykrycie nowotworu prostaty),
• oznaczenie stężenia CA-125 (oznaczenie stężenia CA-125 pozwala na wykrycie nowotworu piersi),
• tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. 

W zależności od płci jesteśmy obarczeni różnymi chorobami nowotworowymi, dlatego wykonywane badania często się od siebie znacznie różnią. Dlatego warto być w stałym kontakcie ze specjalistą, który pomoże nam w doborze odpowiednich badań. 

Zobacz także:

• Kwasy Omega 3 – rola w organizmie, źródła w diecie
• Profilaktyka układu krążenia
• 10 szkodliwych składników w popularnych suplementach diety

Literatura:

1. https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne 

Autor:

Monika Sejbuk

Studentka dietetyki na studiach drugiego stopnia

Studentka dietetyki na studiach drugiego stopnia. Misją Moniki jest pomoc w zmianie nawyków żywieniowych i tworzenie nowych- zdrowszych. Ma innowacyjne spojrzenie na zdrowy tryb życia, który nie jest restrykcyjny lecz przyjemny.