Grzyby chińskie – historia, rodzaje, właściwości, badania

Istnieje całe mnóstwo grzybów chińskich, zwanych także witalnymi. Ich historia sięga dawnych czasów Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. W internecie czy na półkach w sklepach z suplementami, ziołami czy nawet w aptekach możemy znaleźć produkty, w których chińskie grzyby występują na pierwszym miejscu. Gdzie kupić chińskie grzyby, jakie rozróżniamy grzyby chińskie, jakie mają rodzaje i nazwy? Co to jest mykoterapia i czy grzyby chińskie mają faktycznie jakieś właściwości? Czytaj dalej, by poznać odpowiedzi na te i inne interesujące pytania!

Grzyby w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej 

Chińskie grzyby mun są nam znane np. z kuchni chińskiej. Chińskie grzyby reishi czy shiitake to z kolei grzyby, których nazwy są również dość szeroko kojarzone. Jednak skąd one się wzięły? Grzyby chińskie, jak sama nazwa wskazuje, to przede wszystkim grzyby pochodzące z Azji. Były i są szeroko wykorzystywane w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Są cenione za walory smakowe, ale wzmianki o wykorzystywaniu ich w medycynie tradycyjnej można znaleźć w informacjach datujących na 7 tysięcy lat! Były uznawane przez starożytnych azjatów za grzyby nieśmiertelności, czy też długowieczności. Przypisywało się im całe mnóstwo właściwości leczniczych – można znaleźć zapiski o działaniu wspierającym odporność, różnego rodzaju układy w organizmie człowieka, przeciwwirusowym czy antynowotworowym. Starożytni mieszkańcy Chin właśnie grzybami chińskimi walczyli z wieloma przypadłościami. 

Mykoterapia / Fungoterapia – terapia grzybami 

Terapia grzybami jest nazywana fungoterapią lub mykoterapią. Polega ona na tym, że wykorzystuje się chińskie grzyby i ich właściwości do leczenia danych dolegliwości. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej możemy znaleźć właściwości grzybów chińskich. Dawni medycy dopasowywali grzyby do schorzeń i zalecali spożywanie tych grzybów w odpowiednich ilościach, w zależności od choroby. Mykoterapia jest znana również w naszych rodzimych stronach, dawni Słowianie również korzystali z dobrodziejstw natury w leczeniu, wykorzystując przy tym grzyby, które możemy i obecnie znaleźć w naszych lasach – prawdziwki, borowiki, maślaki czy…muchomory, czyli amanity. Nalewki z nich były obecne w tradycyjnej medycynie naturalnej w naszych rejonach. Jak widać, nie tylko w Azji doceniono potencjał grzybów. 

Rodzaje grzybów chińskich

Nie sposób wymienić wszystkie rodzaje grzybów chińskich, jakie znajdują się w spisanej Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Możemy za to wymienić te najbardziej popularne grzyby chińskie, które również dzisiaj cieszą się popularnością. Jakie mają chińskie grzyby rodzaje, które wielu z nas już zna? Poznaj najpopularniejsze grzyby chińskie – nazwy tych grzybów oraz ich krótkie charakterystyki.

Reishi 

Reishi, inaczej Lakownica Żółtawa, to jeden z najbardziej znanych grzybów witalnych. Na Dalekim Wschodzie uważa się go za grzyb leczniczy[1]. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej znajdziemy wzmianki o leczeniu nim zapalenie oskrzeli, bezsenność, choroby żołądka, zapalenia stawów, żółtaczkę, astmę czy nadciśnienie. Istnieją również zapiski o tym, że obniża masę ciała i wspiera płodność. Obecnie w Medycynie Chińskiej uważa się te grzyby za adaptogen, który wspiera organizm i jego mechanizmy adaptogenne, a także wsparcie w przypadku leczenia chorób nowotworowych[2]. Inną właściwością grzybów Reishi jest ochrona przed nieszczęściem – z tego powodu wykonywano z niego talizmany, które chroniły daną osobę, ale i cały dom. Reishi jest symbolem nieśmiertelności. Obecnie w Europie ceniony jest za wsparcie odporności. 

Cordyceps 

Inaczej Maczużnik bojowy, to grzyb-pasożyt. Rośnie na larwach ciem, żywiąc się nimi[3]. Jest bardzo rzadkim rodzajem grzyba witalnego. Co ciekawe, można go spotkać także w Polsce, chociaż to niezwykle rzadkie. Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej wspiera nerki, płuca i odporność. 

Chaga 

Czaga czy też Błyskoporek podkorowy, to tzw. huba, czyli grzyb rosnący na drzewach. To również grzyb-pasożyt, bowiem pasożytuje na drzewach. Znany był już w Europejskiej Medycynie Ludowej. Wykorzystywano go w formie naparu, dla polepszania samopoczucia, przeciwzapalny i pomagający w dolegliwościach żołądkowych [4]. Na liście FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) [5] widnieje jako grzyb mający zastosowanie w medycynie, w Kanadzie i Rosji! Jako ciekawostkę można nadmienić, że grzyb ten służył dawnym ludom Eurazji, które nie umiały jeszcze rozpalać ognia, do przenoszenia żaru. To wszystko dzięki jego budowie, która pomagała zachować żar na kilka godzin!

Lion’s Mane 

Kolejny grzyb to Soplówka Jeżowata, który niejednego może zachwycić ciekawym wyglądem. Wygląda jak bujna czupryna lwa i stąd też jego nazwa – Lion’s Mane. To grzyb ceniony za swój wyjątkowy smak, który jest porównywalny do smaku owoców morza, homarów czy krabów! W Polsce jest pod ścisłą ochroną. 

Mun 

Chińskie grzyby Mun są bardzo znane z powodu szerokiego zastosowania ich w kuchni azjatyckiej. I to nie ze względu na swoje walory smakowe, bowiem jest on praktycznie bezsmakowy. Za to doceniany jest z powodu swojej tekstury i temu, jak dzięki niej zmienia dania. Jest również składnikiem diety zimowej, która ma na celu wsparcie odporności.

Enoki

W sklepach z żywnością orientalną te chińskie grzyby są bardzo popularne. Nie wymagają długiego gotowania czy specjalnej obróbki, by były gotowe do spożycia. Są smaczne i często używa się ich w kuchni azjatyckiej. Co ciekawe, to również grzyb, który owocuje zimą. 

Shiitake

Chińskie grzyby Shiitake, to razem z Reishi, jedne z bardziej znanych grzybów witalnych. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej są uznawane za grzyby, które posiadają korzystny wpływ na krew, płuca, śledzionę i żołądek. To dzięki swoim właściwościom i oryginalnemu smakowi cieszyły się popularnością w tej medycynie naturalnej. Jest jednym z głównych składników diety Genmai-saishoku, czyli diety opartej na badaniach wykonanych przez Hidetakę Suzukiego, dotyczących poziomu witaminy B12 we krwi wegan [6].

Maitake 

Inaczej nazywany żagwica listkowata, to kolejny grzyb-huba. Grzyb ten jest pod częściową ochroną w Polsce. Można spotkać doniesienia o jego właściwościach, takich jak regulowanie poziomu glukozy, cholesterolu czy insuliny, a także ciśnienia krwi, istnieją też wzmianki o tym, że stosują je wspierająco osoby cierpiące na AIDS i nowotwory[7].

Przegląd potwierdzonych właściwości grzybów chińskich 

Przytoczyliśmy kilka przykładów grzybów witalnych oraz tego, jak były postrzegane przez Tradycyjną Medycynę Chińską, a nawet wspomnieliśmy o tym, że niektóre z nich znalazły swoje miejsce w Ludowej Medycynie Słowian. Obecnie grzyby witalne nie posiadają zbyt wielu dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych. Wyjątkiem są np. grzyby Reishi, które mogą służyć we wsparciu odporności, pomaga w walce z regulacją cholesterolu, a przy tym dba o układ krążenia. Pozostałe grzyby, jeśli zawierają beta-glukany, również wspierają utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. A co o grzybach chińskich mówią badania?

Badania grzybów chińskich 

Opublikowano badania, które mówią o korzystnym wpływie Reishi w przypadku pacjentów z nowotworem, jednak są potrzebne jeszcze do tego dogłębniejsze badania i analizy, by uznać je za zupełnie bezpieczne[8]. Badania nad Cordycepsem i jego wpływem na pacjentów z problemami z nerkami również brzmią obiecująco, jednak wciąż muszą zostać potwierdzone kolejnymi badaniami[9]. Grzyb Chaga został zbadany w kontekście raka piersi[10] i stwierdzono przypadki autofagii wywołanej właśnie tym grzybem. Mechanizm tego wpływu grzyba jednak wymaga dalszych analiz. Na modelach zwierzęcych badano również grzyb Lion’s Mane – w przypadku uszkodzeń nerwów i ich regeneracji we wczesnej fazie leczenia [11]. Z kolei grzyby Enoki badano pod względem ich obiecującego wpływu w przypadku raka wątroby [12]. 

Badania nad grzybami chińskimi (i w ogóle grzybami) trwają. Naukowcy i badacze z całego świata praktycznie codziennie dostarczają nowych rewelacji na temat tego, czy Tradycyjna Medycyna Chińska czy też inne medycyny ludowe miały rację, stosując grzyby w mykoterapii różnego rodzaju schorzeń. Zachęcamy do czytania badań na sprawdzonych portalach, gdzie publikowane są wyniki i analizy. 

Zastosowanie grzybów chińskich 

Chińskie grzyby mają całe mnóstwo zastosowań w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej, w Medycynie Ludowej Europy, a także w kuchni – zarówno tej azjatyckiej, jak i tej europejskiej. To, co nie ulega wątpliwości, to ich duża popularność, która trwa tak naprawdę…od tysięcy lat! Na potwierdzenie właściwości leczniczych grzybów czy ogólnych korzystnych właściwości chińskich grzybów dla naszego organizmu pewnie będziemy musieli wszyscy poczekać. Mimo to warto czytać o tym, na co kiedyś stosowano wybrane gatunki grzybów oraz jak je wykorzystywano. 

Zobacz także:

• Cordyceps – badania, właściwości oraz stosowanie
• Grzyb Chaga – badania, właściwości oraz stosowanie
• Lion’s Mane (soplówka jeżowata) – zastosowanie, właściwości
• Grzyby Shiitake – badania, właściwości oraz stosowanie

Bibliografia

[1] Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006

[2] Czesław Narkiewicz, Grzyby chronione Dolnego Śląska, Jelenia Góra: Wydawnictwo Muzeum Przyrodniczego, 2005

[3]  Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie: Warszawa, PWRiL, 1985

[4] Piotr Łakomy, Atlas hub, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008

[5] https://www.fao.org/3/y5489e/y5489e00.htm

[6] https://veganhealth.org/vitamin-b12/#GS 

[7] Czesław Narkiewicz, Grzyby chronione Dolnego Śląska, Jelenia Góra, Wydawnictwo Muzeum Przyrodniczego, 2005

[8] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27685898/ 

[9] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25519252/ 

[10] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33798660/ 

[11] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23510212/ 

[12] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19909827/